hemmerechts en palmen
Niet zo lang nadat Ischa Meijer overleed schreef zijn "weduwe", Conny Palmen, het boek I.M., initialen die zowel als In Memoriam of als Ischa Meijer konden worden gelezen. Het is het enige boek ooit dat ik halverwege met walging in de prullenbak flikkerde. Palmen schreef een stuitend, walgelijk, egocentrisch boek waaruit ik een paar onontkoombare conclusies trok: 1 Conny Palmen kan niet schrijven, en 2 Conny Palmen deugt niet. Het boek is één lange, bijna hysterische karaktermoord en ik citeer er hier bewust niet uit omdat ik dat al teveel eer vind voor deze omhooggevallen literaire dwerg. Want het boek is ook nog eens allerbelabberdst geschreven. Dat ze inderdaad niet deugt heeft ze later nog een keer omstandig bewezen door een zogenaamd fictief maar zeer insinuerend boek over Peter Schat te schrijven waarin hem de moord op zijn vrouw in de schoenen geschoven wordt.
Lang heb ik door Palmen's boek gedacht dat
weduwen maar beter niet over hun overleden man kunnen schrijven, en daardoor
kwam ik pas jaren na verschijning toe aan het boek dat de Vlaamse
schrijfster Kristien Hemmerechts schreef over háár man, de dichter en
essayist Herman de Coninck, die ruim tien jaar geleden onverwacht aan een
hartstilstand overleed.
Haar boek is een verademing, omdat ze laat zien dat verregaande eerlijkheid
niet samen hoeft te gaan met hysterie, en dat een vrouw wel degelijk een
liefdevol en toch genuanceerd boek kan schrijven over haar echtgenoot, over
hun huwelijk, en vooral ook over de man Herman de Coninck. Het boek gaat ook
over Kristien, maar vooral over de Coninck, die aan de hand van verhalen en
vooral ook citaten uit zijn gedichten, brieven en essays hier tot leven
gewekt wordt. Wat een verschil met Palmen, die in haar boek Meijer alleen
maar verder het graf in stampt.
Hemmerechts schept een uiterst realistisch en genuanceerd beeld van haar huwelijk, en van een man met zwakheden en beperkingen, maar ook met sterke kanten. Het boek bewerkstelligt daarmee twee zaken - ik heb de neiging om meer van Hemmerechts te gaan lezen, en ik ga absoluut de gedichten van de Coninck lezen. En Hemmerechts heeft me het vertrouwen in de liefde, dat ik bij Palmen een beetje was kwijtgeraakt, weer volledig teruggegeven. En nog een belangrijk verschil met Palmen - gelukkig verliest Hemmerechts ook nooit haar gevoel voor humor. Er mag af en toe gewoon gelachen worden. Zoals ik al zei - haar boek is een verademing.
- Kristien Hemmerechts - Taal zonder mij - Atlas ISBN 90 450 0442 9