de toekomst
De Toekomst is een leegstaande fabriek bij Scheemda, dachten wij, maar in Hoogezand-Sappemeer staat ook een leegstaande fabriek die de Toekomst heet. Tegenwoordig worden er op zaterdagen rommelmarkten in georganiseerd.
Een lezer stuurde ons deze foto van De Toekomst die uit 1900 of daaromtrent stamt.
Een andere lezer attendeerde ons op het boek dat in 1986 verscheen bij Van Gennep Amsterdam – het prachtboek Voorheen De Vooruitgang (Ton Broekhuis, Eddie Marsman, Hans Miedema) met Diggelfjoerachtige foto’s van voormalige aardappelmeel- en
strokartonfabrieken in de Veenkoloniën. Beide Toekomstfabrieken staan daarin. De Nieuwe Compagniester Toekomst fuseerde in 1968 met de Twee Provinciën in Stadskanaal tot de Toekomst/Twee Provinciën (TTP), zodat de naam Toekomst ook nog in Stadskanaal te zien is geweest.
Tenslotte volgt hier nog een fragment uit een tekst die ons werd toegestuurd, om ons eraan te herinneren dat we niet al te nostalgisch moeten doen als we naar deze fabrieken kijken:
‘Bah, misselijk kon je er soms van worden, die rotte-eierenlucht, vooral bij westenwind’. De opkomende welvaart in Oost- Groningen had zijn prijs. Aardappelmeel en karton. Stadskanaal had ze beide. De Coöperatieve Strokartonfabriek “Ons Belang” en de Coöperatieve Aardappelmeelfabriek “Toekomst – Twee Provinciën.” Die moesten voor meer werkgelegenheid zorgen. Nou dat zal dan wel, maar die welvaart kon behoorlijk stinken. “De Twee Provinciën” kon grote delen van het jaar ongenadig stinken naar ‘rotte eieren’. Rondom de fabriek ging het nog wel, daar rook je gekookte aardappels, maar de ellende begon wanneer het afvalwater op de honderden hectares grote vloeivelden
achter de fabriek werd gespoten en na enkele dagen de eiwitten in het afvalwater schuimend beginnen te rotten. Dan worden bij westenwind de penetrante zwaveldampen over grote delen van Stadskanaal geblazen. Ramen en deuren moeten dan dicht. De dampen doen de vaak met zorg gewassen sneeuwwitte vitrage voor de ramen in korte tijd verkleuren. Wachtkamers bij de huisartsen zitten vol met klachten over hoofdpijn en ademhalingsmoeilijkheden. De ruilverkavelingwegen tussen de vloeivelden zijn bij een harde zuidwestenwind vaak gestremd door rottend eiwitschuim dat over de dijken van de vloeivelden wordt geblazen.”