Stoner van John Williams was de literaire sensatie van 2013, wat vrij opmerkelijk is voor een boek dat een ruime halve eeuw geleden verscheen en waarvan de schrijver inmiddels al is overleden. Nog opmerkelijker is dat hij in Amerika nog steeds alleen maar door collega-schrijvers en fijnprovers lijkt te worden gewaardeerd, terwijl in Europa het grote publiek voor Stoner viel - het boek was echt een bestseller.

Het is misschien wel interessant om eens te kijken waarom Amerikanen een boek als The Great Gatsby wel omarmden, hoewel het hier uiteindelijk ook om iemand gaat die op een treurige manier tenonder gaat, maar Stoner niet. Wellicht komt dat doordat Gatsby in ieder geval onderweg nog zijn moment van glorie had, terwijl Stoner, oppervlakkig gezien, enkel maar een treurig en mislukt leven laat zien.

Wat Stoner zo goed maakte, en wat John Williams zo'n goede schrijver maakt, is iets geheimzinnigs dat je misschien wel het beste gewoonweg "wijsheid" zou kunnen noemen. Williams wordt nergens belerend, heft nooit een vingertje, vertelt alleen gedetailleerd en intensief een verhaal, en laat je als lezer zelf de gevolgtrekkingen maken, en zijn observaties en opmerkingen zijn doordrenkt van een intense, niet opdringerige wijsheid.

Ook in Butcher's Crossing, dat slechts een jaar van het leven van de hoofdpersoon bestrijkt, en niet een heel leven, wordt weer uiterst minutieus een verhaal verteld dat onder de huid kruipt. Will Andrews, net twintig, vertrekt uit Boston naar het gehucht Butcher's Crossing, naar het ongerepte, wilde westen, slaat daar een paar goede raadgevingen in de wind en gaat op pad met bizonjager Miller, viller Scheider en kok Charley Hoge. De vier mannen worden geportretteerd, je krijgt te zien hoe Miller langzaam maar onontkoombaar gek wordt omdat hij absoluut alle drieduizend bizons in de vallei waar ze terecht zijn gekomen wil doden. De mannen raken in het nauw door de onverwacht snel inzettende winter, en het drama wordt vervolgens tot het bittere einde door Williams nauwgezet uitgetekend.

Will Andrews komt er beter uit, dat is één ding dat zeker is - net als bij Stoner ga je ook van deze man houden, al duurt het een tijd voor hij bij zichzelf de wijsheid vindt die de schrijver van deze prachtboeken op elke bladzijde laat horen.

Een boek als dit moet je op je gemak lezen, en hoewel niet ieder boek geschikt is als luisterboek is dit boek er juist geknipt voor, zeker als het, zoals hier, wordt voorgelezen met het roestbruine stemgeluid van Amerikakenner Jan Donkers.

• John Williams - Butcher's Crossing - voorgelezen door Jan Donkers - 8cd-luisterboek - Rubinstein - ISBN 978-9047615927
• Bestel het luisterboek hier: Butcher's Crossing luisterboek
• Of als je liever het boek leest:Butcher's Crossing - het boek

Klik op het driehoekje om het fragment te beluisteren.

terug naar de startpagina van moors magazine