neus - door peter bügel
Een goede neus is een voorwaarde voor het vinden van de ware Jozef. Wanneer je als vrouw een genetisch geschikte vader voor je kinderen wilt uitzoeken, gaat niets boven een snuffeltest. In de “Psychology Today” stond de procedure. Hij werkt alleen wanneer je geen anticonceptiepil slikt. Draag je aanstaande op zich gedurende twee dagen uitsluitend met geurvrije zeep te wassen. Tevens dient hij uit de buurt te blijven bij rokers en zijn parfums of after shave lotions taboe. Geen scherpe kruiden of knoflook laten eten. Vervolgens dient hij een dag en een nacht dezelfde katoenen onderbroek te dragen. Wanneer hij deze richting wasmand werpt onderscheppen en zorgvuldig besnuffelen. Wanneer de geur je niet tegen staat is de man pluis voor de voortplanting. Wanneer je het slipje lekker vindt ruiken is dat nog beter.
Tot zover het goede nieuws. Wanneer je een zoete lucht bespeurt dienen alarmbellen te gaan rinkelen. Wellicht heeft hij aanleg voor diabetes of schizofrenie en moet hij spoorslags naar de dokter. Een intense stank kan ook de voorbode van een ziekte zijn. Doet de geur je aan je vader of broer denken, zo vervolgt het artikel, raadpleeg dan ook je arts. Het is overigens mogelijk dat een Nederlandse huisarts niet gelukkig wordt van zo’n klacht. De volledige boodschap zou moeten zijn dat je vreest dat het “Human Leukocyte Antigen” profiel van je aanstaande teveel overeenkomt met het jouwe en dat je graag verwezen wilt worden naar een centrum dat aan genetische screening doet.
Lange tijd meende men dat de mens zover boven het dierenrijk verheven was dat geur geen rol speelde in de sociale omgang laat staan bij de partnerkeuze. Allerlei lagere dieren als beren, herten en muizen scheidden wel stoffen af die de seksuele lust van het andere geslacht aanwakkerden, de mens deed dat anders, was de gedachte. Toch waren er wel vermoedens dat ook mensen geil werden van luchtjes. De parfumindustrie gokt al eeuwen op een stofje dat uitgescheiden wordt door het mannelijke muskushert, reden waarom dit dier met uitsterven bedreigd is geweest. Anders dan men in de reklame wel wil suggereren, is het echter nooit gelukt een seksueel stimulerend parfum te ontwikkelen.
Toch is er iets vreemds met geuren aan de hand. Het is niet mogelijk je een bepaalde lucht te herinneren, wel is het zo dat sommige geuren ongewoon gedetailleerde herinneringen kunnen oproepen. Sommige zelfs uit de vroege kindertijd. De seksuele lokstoffen, feromonen, worden bij dieren opgevangen door twee kleine orgaantjes in de neus, de vomeronasale organen (VNO’s). Vroeger meende men dat de mens deze hardware ontbeerde. De parfumindustrie heeft het zoeken naar zulke VNO’s bij de mens uiteraard lange tijd zeer zwaar gesponsord en met succes.
Acht jaar geleden ontdekte een team van de Amerikaanse universiteit in Utah dankzij moderne microscopische technieken dat wij ze ook hebben. Twee minuscule gaatjes op het septum binnen in de neus zijn bedekt met receptorcellen die als een gek gaan vuren wanneer ze in aanraking komen met bepaalde substanties. Interessant is overigens dat dit proces niet tot het bewuste doordringt.
Om een lang verhaal op columnlengte te krijgen ziet het ernaar uit dat vrouwen onbewust afgaan op geur bij de partnerkeuze. Een man ruikt lekkerder naarmate zijn genetisch materiaal meer verschilt van het hare. Sneu voor de parfumindustrie, een eenheidsferomoon is er niet. Wel werpt het licht op het raadselachtige begroetingsritueel waarbij sommige vrouwen drie keer in de lucht kussen in de buurt van de wangen van de man. Het gaat niet om de mond, maar om de neus.