Van de genetisch het dichtst bij ons staande diersoort, de chimpansee is bekend dat jonge mannetjes in groepjes rondtrekken buiten hun eigen territorium op zoek naar vreemde mannetjes om te vermoorden of vruchtbare vrouwtjes om te verkrachten. Dit gedrag lijkt dus eerder aapachtig dan typisch menselijk te zijn.

Van de mensen is de jeugdige “hooligan” waarschijnlijk het minst ver van de gemeenschappelijke voorouders van aap en mens geëvolueerd. Weliswaar valt het in onze contreien met het verkrachten wel mee, het in groepen rondtrekken in vreemde steden teneinde slag te leveren met plaatselijke leeftijdsgenoten is echter des te meer in trek. Een en ander hangt samen met het voetbalspel. Een balsport die op zijn beurt afkomstig is van de wat ruwere Engelse variant, het “football”.

Het “football” werd in de eerste eeuw na Christus door de Romeinen in Engeland geïntroduceerd. Het tamelijk beschaafde balspel onderging wat wijzigingen en omstreeks 1600 werd het gewoonlijk op straat gespeeld tussen twee partijen met een omvang die varieerde van twintig tot honderd spelers. De enige regel was dat de bal in het vijandige doel moest. De goals waren enkele mijlen van elkaar verwijderd en de wedstrijd duurde veelal van zonsopgang tot zonsondergang. De bal was een varkensblaas die penetrant rook en soms een leren omhulsel had.

Elk jaar was er een beroemde footballdag : “Shrove Tuesday”, de dag voor aswoensdag, waarop elk dorp en gehucht de strijd aanging. De wedstrijden werden over het algemeen gespeeld tussen partijen die reden hadden elkaar te haten. Boeren tegen stedelingen, het gilde der timmerlieden tegen het gilde van steenhouwers, kooplieden tegen edelen. De wedstrijden leken niet zozeer op sportieve evenementen, eerder leek sprake te zijn van oorlog tussen partijen die er nog niet in geslaagd waren wapens uit te vinden en die elkaar bevochten met blote handen zodat slaan, schoppen en verwurgingen de voornaamste taktieken waren.

De heilige dag werd dan ook gemarkeerd door gebarsten schedels, gebroken kaken en ledematen. Alle Engelse koningen vanaf Edward the confessor, die op zijn sterfbed toegaf rooms te zijn, trachtten het spel te verbieden omdat het zoveel jeugdige kreupelen produceerde dat het koninkrijk in gevaar kwam omdat er te weinig fitte soldaten waren. Zonder succes, wanneer de roep “All fellows to football !” gehoord werd wierp elke gezonde man zich in de strijd.

Het is jammer dat deze geïntegreerde balsport vervangen is door de huidige gestileerde vertoning op het voetbalveld. De biologische behoeftes van de jeugdige mannelijke homo sapiens worden hierdoor niet vervuld, waardoor elders soelaas gezocht moet worden. Het gezonde op elkaar inrammen verzandt dan in het maken van sis- of oerwoudgeluiden en primitieve verbale uitingen. Ook uit amusementsoogpunt gaat veel verloren.

Hoe aardig zou het niet zijn op de televisie getuige te kunnen zijn van twee groepen van zo’n man of honderd, getooid in de kenmerkende paars met lila trainingscostumes, die elkaar met blote handen de hersens in trachten te slaan om het bezit van een varkensblaas. Hoe onderhoudend ook om apen/joden/boeren dood roepende adolescenten elkaar de ledematen of nek te zien breken.

Niet alleen uit oogpunt van entertainment is hier sprake van een gemis, ook argumenten vanuit pedagogisch en Darwinistisch gezichtspunt zouden kunnen pleiten voor de herinvoering van de varkensblaas. Het aan den lijve ondervinden van de “struggle for life”, en de onvermijdelijke uitschakeling van zwakkere exemplaren, kunnen karakter en volk slechts ten goede komen.