Wanneer Amerikaanse getallen hier ook gelden, probeert op dit moment 30

procent van de vrouwen en 15 procent van de mannen in Nederland af te vallen. Voor hen zijn een paar wetenschappelijke inzichten misschien interessant. Nog niet zo lang geleden leek alles simpel. Om te zien of je niet te zwaar was, kon je de Quetelet-index berekenen: het gewicht in kilo’s gedeeld door het kwadraat van de lengte in meters. Een index boven de 25 was ongezond.

Uit statistieken blijkt inderdaad dat zulke zware mensen korter leven. Hoeveel korter is echter de inzet van een verhitte discussie. Bovendien heeft nog niemand kunnen aantonen dat vermageren tot een ideaal gewicht levensverlengend werkt. Wel is bekend dat op dieet zijn meestal averechts werkt. Op dieet zijn maakt op termijn overgewicht erger. Diëten is waarschijnlijk slecht voor de gezondheid en kan leiden tot eetstoornissen als bulimia en anorexia.

Naast een ideaal gewicht heeft iedereen ook een natuurlijk gewicht. Dat is het gewicht dat je krijgt wanneer je zoveel eet als je wilt. Het lichaam heeft een soort thermostaat in het brein die ervoor zorgt dat dit genetisch bepaalde gewicht constant blijft. Om af te slanken is het nodig minder te eten dan het lijf nodig heeft. Een beetje minder helpt niet omdat de thermostaat in zo’n situatie de verbranding van calorieën op een laag pitje zet.

Het lichaam kan geen onderscheid maken tussen vrijwillige en door omstandigheden opgelegde verhongering, en verdedigt het natuurlijk gewicht door zo weinig mogelijk vet te verbranden, de stofwisseling af te remmen en een hongergevoel te produceren. Om onder het natuurlijk gewicht te blijven moet je dan ook je leven lang een hongergevoel op de koop toe nemen.

Veel mensen denken dat dikkerds teveel eten. Dat is lang niet altijd het geval. Uit veel onderzoek blijkt dat dikke mensen evenveel calorieën tot zich nemen als dunne. Ook wordt wel beweerd dat dikke mensen hun frustraties wegeten. Uitgebreide research over dit onderwerp heeft niets opgeleverd. Mensen met overgewicht verschillen qua persoonlijkheid in geen enkel opzicht van lieden zonder obesitas.

Ook de gedachte dat gebrek aan lichaamsbeweging de oorzaak zou kunnen zijn blijkt niet op te gaan. Wel hebben mensen wanneer ze zwaar geworden zijn de neiging economischer met beweging om te gaan.

Tenslotte wordt wel beweerd dat dikte zou voortkomen uit een gebrek aan wilskracht. Dit misverstand is waarschijnlijk te wijten aan de ervaring dat het niet zo moeilijk is in een paar weken kilo’s kwijt te raken.

Een kortstondig succes. Het lichaam verweert zich tegen deze aanval op het natuurlijk gewicht. Wanneer het dieet weer normaal wordt is dit gewicht zeer snel weer bereikt en wat vervelender is, bij een volgend dieet kent het lijf het klappen van de zweep en wordt het steeds moeilijker lichter te worden. Zeer gemotiveerde afvallers, zoals anorexia-patiënten worden door het lichaam af en toe tot de orde geroepen en ontwikkelen tot hun afschuw ongewilde vreetbuien.

Het is veelzeggend dat in culturen die geen slankheidsideaal kennen dit soort eetstoornissen niet voorkomen.

Tenslotte is al dit gelijn ongezond. In het plaatsje Framingham in Amerika zijn vijfduizend inwoners 32 jaar gevolgd. Mensen waarvan het gewicht sterk fluctueerde, lijners dus, hadden een 30 tot 100 procent groter risico op een dodelijke hartaanval.

Gelukkig is bekend dat de meeste mannen niet tegen een volle vrouw zijn en de meeste vrouwen bij de man vooral op het karakter letten. Eet dus smakelijk.