“Het doel heiligt de middelen” is een van de ergerlijkste gezegdes die ik ken. Het doel heiligt nooit de middelen. Wat vaak vergeten wordt is dat een doel en de middelen die worden aangewend om dat doel te bereiken onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Dat betekent dat je, om iets te bereiken, je nooit zult kunnen verlagen tot methodes en middelen die je eigenlijk veracht, of die haaks staan op wat je wilt bereiken. Mocht je je doel dan toch bereiken, dan heb je onderweg vuile handen gemaakt en kun je jezelf niet meer in de spiegel aankijken.

Bovendien is het ook nog eens zo dat als de middelen niet deugen, je je doel gewoonweg nooit bereikt, maar soms eerder het tegenovergestelde. Neem de moord op Pim Fortuyn. Volkert van der G was er, denk ik, oprecht van overtuigd dat hij een goede daad verrichtte door Fortuyn uit de weg te ruimen. We zien nu allemaal waar dat toe geleid heeft – we zitten opgescheept met het asociaalste kabinet dat we ooit gekend hebben, terwijl de Verschrikkelijke Verdonk een asielbeleid voert dat vele malen verder gaat dan wat Fortuyn ooit voorstelde. Tel uit je winst.

Nog een voorbeeld. Balkenende stak onlangs in Berlijn de loftrompet over de militair die tegen het einde van de tweede wereldoorlog probeerde Hitler te vermoorden. Wat voor het gemak even vergeten werd in zijn verhaal is dat die Von Stauffenberg een uiterst conservatief rechts baasje was die de positie van een autoritair Duitsland wou veiligstellen. Hij vond dat Hitler verantwoordelijk was voor de, voor Duitsland, catastrofale wending die de oorlog nam.
Los daarvan heb ik altijd moeite gehad met verzetsstrijders die “de vijand” vermoorden. Je verlaagt je dan tot methoden van die vijand die je eigenlijk dient te verachten.

Ook Bush hanteerde voor Irak weer de formule “het doel heiligt de middelen” – we moeten vooral niet zeuren over het feit dat die oorlog is begonnen met leugens en bedrog, want er is immers een dictator verdreven? Was het maar zo simpel. Juist het feit dat Bush en Blair de boel belazerd hebben zorgt voor een escalatie van de onveiligheid in de wereld. Wie kan nu nog vertrouwen op de woorden van beide heren? Los van het feit dat er geen connectie is aangetoond met Osama Bin Laden’s terroristische netwerk, en los van het feit dat er geen massavernietigingswapens zijn aangetroffen is het vertrouwen van de wereld ernstig beschaamd, en dat is veel ernstiger.

Dat Nederland met militairen in Irak zit vind ik uitermate beschamend, vooral ook omdat we inmiddels weten hoe de zaken in elkaar steken. Nederland heeft dus al vuile handen, maar kan nog terug. De enige juiste manier om de wereld echt veiliger te maken is voor mijn gevoel de pacifistische route. Gewoon laten zien dat dingen ook op een fatsoenlijke en redelijke manier geregeld kunnen worden. Over normen en waarden gesproken…