Fingerspitzengefühl is iets wat je alleen aanvoelt als je het zelf ook hebt. Het is niet alleen gevoel voor kwaliteit, maar ook gevoel voor de subtiliteiten die daarbij horen, de details die er toe doen, de juiste toon. Als iemand met het juiste fingerspitzengefühl iets in elkaar gezet heeft kan dat tot grote tevredenheid en zelfs geluksgevoelens leiden bij iedereen die het ziet. Het probleem is alleen dat er heel veel mensen zijn die het niet zien, en die je ook met geen mogelijkheid kunt uitleggen waarom iets helemaal tot in de kleinste details deugt, of waarom iets nou juist precies helemaal niet deugt.

We hebben het dan over zaken als kwaliteit, fatsoen, eerlijkheid, gevoel voor humor en smaak. En, heel belangrijk, fingerspitzengefühl strekt zich juist ook uit tot in de details. Een uitgever die een goed boek kan herkennen zal, als hij het wil gaan uitgeven, ook gevoel moeten hebben voor typografie, en er voor moeten zorgen dat er een omslag om het boek komt dat perfect bij precies dat boek past.

Een dirigent zonder fingerspitzengefühl krijgt een koor of een orkest nooit tot swingen of tot grote prestaties – het zal altijd logge muziek opleveren, hoe goed de dirigent technisch ook mag zijn. Terwijl een muzikant die het wel heeft met vrijwel niets een perfect stuk muziek kan neerzetten dat je raakt tot in het diepst van je ziel. En als het daarna echt allemaal goed gaat dan deugt de verpakking van een cd ook tot in de allerkleinste details. Het luistert allemaal vrij nauw, en het komt dan ook regelmatig voor dat het werk van mensen die zelf wel degelijk het juiste fingerspitzengefühl hebben verknoeid wordt door een platenmaatschappij die een fout hoesje laat maken, of die de nummers in de verkeerde volgorde plaatst, of er nog een verschrikkelijke arrangeur op loslaat om de muziek commercieel interessant te maken. Er kan een boel misgaan, en als er wat misgaat komt dat in de meeste gevallen doordat iemand zonder enig fingerspitzengefühl zich er nadrukkelijk mee is gaan bemoeien.

Als je het over cd’s hebt is het dan ook gevaarlijk om op het hoesje af te gaan. Als dat goed is ben je weliswaar meer geneigd met een open oor te gaan luisteren, maar als het hoesje de plank misslaat betekent dat niet altijd dat de muziek niet goed is. Een goed voorbeeld is de pracht-cd van Tango Enrosque dat helaas een behoorlijk misleidende titel heeft waardoor het verkeerde publiek de plaat wellicht zal aanschaffen, en het juiste publiek niet. Een voorbeeld van een cd die dan juist wel perfect is, van de muziek tot en met de verpakking, is de laatste cd van Dan Zanes.

Zo zijn er hele platenmaatschappijen waar mensen zitten die het perfecte fingerspitzengefühl hebben, waardoor je bijna blind alles van zo’n platenmaatschappij kunt aanschaffen. Het Canadese Northern Blues is zo’n label, maar ook het Nederlandse Basta. Platenlabels die het juist helemaal niet hebben zijn het ook Nederlandse CoraZong en het in wereldmzuiek gespecialiseerde ARC Music, dat er dan wel weer af en toe een voltreffer tussen heeft zitten.

Helaas zijn de botte bijl en dik hout tegenwoordig behoorlijk populair op alle fronten. Toch blijft er genoeg te genieten als je goed om je heen kijkt.