Op een van de opiniepagina’s van NRC Handelsblad stond onlangs een groot artikel (driekwart krantenpagina) van NRC-redacteur Marjoleine de Vos onder de titel “Zonder de poëzie van het geloof is de wereld een stuk minder mooi”. Een stuitend en uitermate arrogant stuk dat in een trend lijkt te passen waarbij allerlei mensen die aangeven zelf weliswaar niet fanatiek gelovig te zijn toch een lans voor het geloof willen breken. Het stuitende aan dit artikel zit hem vooral in de nadrukkelijke suggestie die gewekt wordt dat bepaalde gevoelens enkel en alleen door het geloof goed worden uitgedrukt. Het doet sterk denken aan de christenen die zich niet kunnen voorstellen dat atheïsten en andere niet-gelovigen ook gewoon hun best doen een goed mens te zijn. Gevoel voor poëzie en gevoel voor goed en kwaad is in die kringen iets dat exclusief aan gelovigen voorbehouden is.

Zo blijkt uit dit stuk dat de Vos zich blijkbaar niet voor kan stellen dat mensen zonder geloof wel degelijk overweg kunnen met de zwaardere omstandigheden in ieder mensenleven. Dat een gelovige een simpel antwoord heeft op de vraag van een man met zelfmoordplannen “Waarom moeten we leven?” betekent nog niet dat er geen andere antwoorden op die vraag mogelijk zijn. Het feit dat een religie altijd en overal antwoord op heeft maakt geloven zeker niet voor iedereen aantrekkelijk. Waarom is het voor een gelovige vrijwel onmogelijk om op een vraag te antwoorden met “dat weet ik niet?”
Soms kan juist dat antwoord heel bevrijdend zijn. En vaak is het voor mijn gevoel zo dat de antwoorden die religies verschaffen zo dom en plat zijn dat ze juist alle poëzie uit het leven wegslaan.

Het lijkt er soms ook op dat religies een alleenrecht hebben op bepaalde rituelen, bijvoorbeeld bij het overlijden van iemand. In Limburg zijn de kerken vrijwel leeggelopen, maar er wordt nog steeds in de kerk getrouwd en begraven. Dat laatste heeft een merkwaardige reden – er zijn domweg geen begraafplaatsen voor ongelovigen. Als je niet gelooft zul je je moeten laten cremeren, of zeer veel moeite doen om een plek op een begraafplaats te veroveren. De uitvaartdienst zal in dat geval in het crematorium moeten plaatsvinden, en hoe je die invult zul je helemaal zelf moeten verzinnen. Dus kiezen mensen voor de makkelijkste weg, waardoor de oppervlakkige toeschouwer kan denken dat er nog steeds meer gelovigen rondlopen dan je wellicht zou denken.

Ik was overigens wel verbaasd om zo’n bekeringstekst in NRC Handelsblad aan te treffen. Juist om dit soort proza te vermijden lees ik Trouw en het Nederlands Dagblad vrijwel nooit. Maar het gaat hier duidelijk niet over preken voor eigen parochie – anderen moeten blijkbaar over de streep getrokken worden. En dat vind ik een bedenkelijk verschijnsel waar ik geen enkele behoefte aan heb. Maar misschien moeten we ons er wel bij neerleggen dat met dit kabinet aan de macht, en Bush in Amerika, de christenen wat overmoedig worden. Ze zijn dan wel sterk in de minderheid, maar ze hebben wel de macht in handen, en daar word je automatisch wat brutaler van dan gewenst is.