Maastricht is een zeer oude stad, en er waren nog altijd sporen van de oude tijden terug te vinden in en rond Maastricht. Je zou dus verwachten dat de stad enig historisch besef zou hebben. Als je als toerist in Maastricht rondloopt hoef je je niet echt bekocht te voelen, maar er zijn wel wat blunders aan te wijzen uit de afgelopen halve eeuw.

De Romeinse Baan

Wij liepen als kind in het weekend altijd van ons huis in de Maastrichtse wijk Mariaberg (waar we pal bovenop de heuvel woonden) naar onze grootouders in het dorp Wolder via een onverharde weg, de Romeinse Baan. Dat was, zo werd ons altijd verteld, een weg die al meer dan tweeduizend jaar oud was, en waar de Romeinen nog over hadden gelopen. Dat sprak uiteraard tot onze verbeelding, vooral ook doordat die weg uitmondde in een prachtige holle weg, die zo uitgesleten was dat je zeker wist dat het verhaal klopte, want dat uitslijten moest eeuwen hebben gekost. Toch is die weg door een projectontwikkelaar volledig weggevaagd omdat er een nieuwe wijk, Daalhof, moest komen. En volledig weggevaagd betekent ook echt volledig, want er werd nieteens een asfaltweg op dezelfde plek neergelegd – alle sporen van de Romeinse Baan zijn weg, tot en met de holle weg. En dat heb ik altijd zeer betreurd. Van de oude weg is nog geen foto overgebleven.

De Stokstraat

Een van de paradepaardjes van Maastricht is het peperdure Stokstraatkwartier, waar in zeer oude, gerestaureerde huizen exclusieve winkels zijn gevestigd. Het ziet er prachtig uit, maar bij de totstandkoming is het er allemaal niet zo fraai aan toegegaan. De Stokstraat was de achterbuurt, de hoerenbuurt van Maastricht. De bewoners werden uitgekocht en naar een ghetto overgebracht buiten de stad, een wijk, de Ravelijn, die als een onneembare vesting rond een centraal pleintje was gebouwd. De politie durfde zich daar al gauw niet meer te wagen, en de Ravelijn werd een berucht voorbeeld voor stadsontwikkelaars over de hele wereld van hoe het niet moest. En dan hebben we het nieteens over die arme mensen, die hun gezellige binnenstadsbuurtje gedwongen moesten verlaten voor een afgelegen nieuwbouwwijk. Die mensen moesten wel ongelukkig worden.
Bij de restauratie van de Stokstraat zijn overigens mooie vondsten gedaan, waaronder een paar vrijwel intacte Romeinse badhuizen. Die zijn voor het grootste deel weer onder fijn zand bedolven, want het grote geld liet niet toe dat al die antieke schatten publiek toegankelijk werden. Een gemiste kans die niet snel hersteld kan worden.

Het stadspark

Maastricht bezat nog maar vijftig jaar geleden een stadspark dat het mooiste stadspark van Europa werd genoemd. Dat park is voor het grootste deel weggevaagd, en de overblijvende rest is grondig verknoeid en in stukken gehakt. De middenstand in de binnenstad had te kennen gegeven dat ze te slecht bereikbaar waren. Het gemeentebestuur heeft toen in haar onmetelijke wijsheid besloten dat er een snelweg bij moest komen, met een nieuwe brug over de Maas. Dat daarvoor het mooiste deel van het stadspark moest verdwijnen was nieteens een discussiepunt. Het gevolg is dat er nu een brede weg pal langs de Maas loopt, en dat de oprit naar de Kennedybrug ervoor zorgt dat je overal in de overgebleven delen van het Stadspark de herrie van het verkeer hoort.
Maar dat is niet het ergste. Waar de weg langs de Maas loopt lag vroeger het mooiste stuk park, met heuveltjes, watervalletjes, grote vogelkooien met exotische vogels en een kronkelende, meanderende Jeker, die nu gekanaliseerd naar de Maas stroomt. Bovendien werd een ander deel van het park door de snelweg afgeknipt van de rest, waardoor er uiteindelijk maar een zeer bescheiden stadspark is overgebleven. Er wordt nu geprobeerd iets van die blunders terug te draaien, maar dat zijn allemaal halfslachtige pogingen die het oude stadspark niet terug brengen. Een gigantische onomkeerbare historische flater.