Sommige mensen lijken bescheiden, maar zijn dat in feite niet. Heel af en toe kom je iemand tegen die in diepste wezen wel echt bescheiden is. Onze Ome Herman was zo’n zeldzaam iemand. Hij was altijd zeer nadrukkelijk, maar ook zeer plezierig aanwezig, maar het ging in feite nooit om hem. Hij was het voorbeeld van de wijze oude man die zichzelf in de loop der jaren weggerelativeerd had. Over zijn dood deed hij op zijn tweeëntachtigste heel nuchter – zijn lichaam zou ter beschikking worden gesteld van de wetenschap, zijn geld ging naar de Novib, en verder niks. Geen begrafenis of crematie en ook geen herdenkingsdienst, dat vond Herman maar niks.

Gisteren kwamen we er via-via-via achter dat Herman al in oktober overleden is. We waren er hier toch even behoorlijk stil van. We wisten dat het met zijn gezondheid wat achteruit ging, en we wisten ook dat hij de aftakeling niet wou afwachten, maar dit was toch nog onverwacht. We respecteren uiteraard ook het feit dat hij er op zijn geheel eigen wijze toch nog stiekem tussenuit gepiept is, maar het voelde raar om er zo laat pas achter te komen dat hij er definitief niet meer is. Wij zullen hem hier ook vreselijk missen.

Herman Arts heeft een bijzonder leven achter de rug. Hij is behoorlijk lang Franciscaner monnik geweest, en werkte als zodanig ook in India. Daar viel hij ook definitief van zijn geloof, toen hij met een doodzieke man na een dag en een nacht bij een klooster aankwam, waar de abt weigerde die man een bed te geven. De volgende dag was hij dood, en had Herman het besluit genomen uit de orde te stappen. Ook het geloof werd radicaal de rug toegekeerd. Wel bleef Herman zeer geïnteresseerd in de levensvragen, en hij heeft dan ook zijn hele verdere leven intensief filosofie gestudeerd, met een fascinatie voor Kant.

Na het klooster volgde een huwelijk en een carriëre in het bankwezen, waar hij altijd een afdeling bestierde waarin de buitenbeentjes van het bedrijf samen werkten. Herman heeft dan ook altijd belangstelling voor andere mensen gehad. Dat is niet zo vanzelfsprekend als het lijkt, want Herman was een van die zeldzame mensen die er juist altijd zijn als het er echt op aankomt. Hij heeft in zijn leven dan ook voor heel veel mensen veel meer betekend dan hij zich zelf ooit gerealiseerd heeft. Daarom leek een klein “in memoriam” ons, ondanks het feit dat het voor hemzelf niet zo nodig hoefde, toch wel degelijk op zijn plaats.

(16 januari 2005)