
alex steinweiss - de uitvinder van de moderne platenhoes
Charley Harper was een poos geleden voor mij ook al zo’n merkwaardige, maar zeer aangename ontdekking van een ontwerper die ik eigenlijk al heel lang kende, maar niet van naam. Dat geldt zeker ook voor Alex Steinweiss, die nu ook terecht geëerd wordt met een prachtig, groot boek, bij Taschen. Dat boek was in eerste instantie alleen in een zeer dure, luxe uitgave verkrijgbaar, maar nu is er gelukkig ook een goedkope versie van op de markt gebracht. Dan hebben we het nog steeds over een enorm, gebonden boek dat perfect gedrukt is en dat uitpuilt van de magnifieke kleurenillustraties.
Alex Steinweiss was op zijn drieëntwintigste al art director bij Columbia Records en wist de directie er daar van te overtuigen dat je veel meer platen kon verkopen als je ze aantrekkelijker verpakte. Tot die tijd werden platen gewoon in bruine papieren zakken verkocht, met een gat waardoor je de nodige informatie kon zien, dus dat was een redelijk opzienbarend voorstel.
Steinweiss maakte zelf illustraties, tekende de letters zelf of verzorgde in ieder geval zelf de typografie en leverde zo complete composities af, en zorgde zo in zijn eentje voor een complete revolutie in platenland, want dit was nog nooit eerder vertoond.
Wat ook uniek is, en wat een ontwerper van een hoes tegenwoordig van zijn levensdagen niet meer voor elkaar zou krijgen, is dat op elke hoes van Steinweiss zijn handtekening staat. De man heeft echt decennia lang een groot stempel gedrukt op de wereld van de platenhoes, en iedereen die wel eens een klassieke plaat of een jazzplaat kocht tussen 1940 en 1980 kent zijn werk, maar toch is zijn naam, ondanks die handtekening, tot nu toe vrijwel onopgemerkt gebleven, behalve bij een select groepje kenners.
Eén van die kenners, een uitgesproken liefhebber van zijn werk, Kevin Reagan, heeft samen met Steinweiss een inventarisatie gemaakt van zijn werk, waarbij ook veel reclamewerk en vrij werk tevoorschijn kwam, en er dit verbluffende boek mee samengesteld. Een boek dat voor een deel een feest der herkenning is voor iedere platenverzamelaar en oudere muziekliefhebber, maar dat vooral zo verbluffend is omdat het werk zo fantastisch overeind blijft.
Steinweiss had gevoel voor compositie, een perfect gevoel voor typografie, hij kon geweldig tekenen, ingetogen details plaatsen, en hij had een geweldig goed gevoel voor kleur. De kleuren knalden erin als dat nodig was, maar waren zeer sober en ingetogen als de muziek dat vereiste. En zo pasten zijn hoezen meestal perfect bij de muziek die ze moesten verkopen.
Het boek is het meer dan ideale koffietafelboek, want het is zonder meer onweerstaanbaar. Iedereen die het ziet liggen gaat er in bladeren en wordt verrast door de vele juweeltjes aan illustratiekunst en typografische hoogstandjes die er te vinden zijn. Zo is er onder meer de typische krullerige Steinweissletter, maar ook de verbazingwekkende variatie en veelzijdigheid aan hoezen en sferen. Van de vrolijke Gershwin tot de Totenlieder – overal wist Steinweiss de perfecte hoes bij te maken.
Als gezegd – een zeer terecht eerbetoon, en een onuitputtelijke inspiratiebron voor hedendaagse illustratoren, ontwerpers en typografen. Een absolute aanrader, kortom.
-
Reagan en Heller – Alex Steinweiss – The Inventor of the Modern Album Cover – Taschen – ISBN 978-3-8365-2771-2 – distributeur Nederland Librero
© Alex Steinweiss