
jaap de ruig - the source - one day in a roma settlement in romania
Als je de boeken van Mariët Meester gelezen hebt ken je de nederzetting van Roma in Roemenië al een beetje die Jaap de Ruig een dag lang filmde. De Ruig maakte een film van veertig minuten die een dag laat zien in het gehucht Hetea, dat ergens afgelegen in het midden van Roemenië ligt. Er wonen zo’n driehonderdvijftig Roma in hutten en hutjes in een heuvelachtig gebied.
De film begint met het aanbreken van een dag, en in het begin gebeurt er vrijwel niets. Dan komt het leven langzaam op gang, en je hebt soms het gevoel dat je een paar generaties terug in de tijd gaat. Er zijn een paar dingen waar je aan kunt zien dat de film wel degelijk nu gemaakt is en niet een driekwart eeuw geleden, want op de armoedige lemen huisjes prijkt regelmatig een ontvangstschotel. Maar verder trekken paarden de simpele karren die hout vervoeren, worden de koeien gewoon ouderwets met de hand gemolken en komt het water uit een bron, waar dan wel weer plastic jerrycans en felgekleurde plastic emmers gebruikt worden om het water te vervoeren. De was wordt met de hand gedaan, en je ziet hoe een huis wordt betengeld om later leem op de muren te kunnen aanbrengen.
In de loop van de middag ontstaat er ruzie, met veel geschreeuw. Die ruzie klinkt nog lang door, maar is niet de belangrijkste reden waarom de film zo’n indruk maakt. Het geschreeuw en gepraat wordt niet ondertiteld, en je hoort geen commentaarstem die zaken uitlegt. Toch krijg je een trefzeker beeld van het leven in een afgelegen Romagehucht. Daar word je niet echt vrolijk van, want hoewel iedereen bezig is met zijn of haar werkzaamheden is er steeds de onderhuidse spanning voelbaar die voortdurende echte armoede inhoudt.
Jaap de Ruig bezoekt, samen met zijn partner, de schrijfster Mariët Meester, al bijna twintig jaar het gehucht Hetea. Hij spreekt Roemeens en heeft een aantal keren bij de mensen van de nederzetting thuis gelogeerd. Daardoor kon hij ongehinderd filmen in dit dorp dat je bijna een ghetto zou kunnen noemen. Het leverde een buitengewoon indrukwekkende film op, waar ik stil van werd.
- Website van Jaap de Ruig
- De film wordt vertoond op het Nederlands Film Festival in Utrecht:
– donderdag 24 september om 11.45 in Louis Hartlooper Complex 3
– zaterdag 26 september om 22.15 in Hoogt 3
– dinsdag 29 september om 11.45 in Movies 1