
hee... zie je dat!? de films van ed van der elsken boek met 3 dvd's met essays van joyce roodnat

Tienermeisjes, Stedelijk Museum, foto Ed van der Elsken, 1961, Amsterdam

Collage van filmstills

Ed neemt afscheid – still uit Bye, 1990.
Ed van der Elsken was een van de beroemdste fotografen die Nederland ooit voortgebracht heeft. Dat had hij voor een deel te danken aan zijn brutale, onverschrokken aanpak, die soms bijna iets agressiefs had. In zijn foto’s was hij altijd op zoek naar wat Cartier-Bresson ooit “het beslissende moment” noemde, en hij was als geen ander in staat dat moment vast te leggen.
In zijn films maak je kennis met een andere Ed van der Elsken, en zie je pas goed hoe gulzig deze man van het leven genoot. Hij wou je door middel van zijn films vooral mee laten genieten, van zijn gezin, van zijn buurt, van zijn stad en van alle mensen die hij tegenkwam. Die gretigheid maakt zijn films nog steeds geweldig om naar te kijken.
Welkom in het leven, lieve kleine uit 1963 is bijvoorbeeld veel meer dan alleen een film over de geboorte van zijn tweede kind – van der Elsken neemt ons ook mee zijn buurt, de Nieuwmarkt in, een jofele buurt volgens Ed. Hij filmt, hij praat, en hij vindt zijn eigen manier van filmen uit. Intiem en toch voel je je geen voyeur, want hee, je bent met Ed op pad.
En zo zijn de beste films op deze drie dvd’s allemaal films die je op zijn minst aan het glimlachen brengen, en die je een goed humeur bezorgen, want de liefde van Ed van der Elsken voor zijn familie, voor zijn omgeving en alles en iedereen die hij tegenkomt is buitengewoon aanstekelijk. Zoals hij om zich heen kijkt wil je elke dag wel om je heen kijken. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor de korte filmpjes als die waarin de kunstwerken van Tinguely centraal staan, want daar filmt hij vooral de verrukte reacties van het publiek. Heerlijk.
Van der Elsken legde ook het Waterlooplein vast voordat het definitief verdween, en ook dat leverde een prachtige, liefdevolle, melancholieke film op. Er zitten maar een paar kleine, merkwaardige mislukkingen tussen, waarin Van der Elsken blijkbaar even wat minder lekker in zijn vel zat en hij vooral probeert om te laten zien dat hij toch wel een echte goede fotograaf was. Een klein dipje in een magnifiek, energiek, uniek filmisch oeuvre, met als aangrijpend hoogtepunt zijn laatste film, Bye, waarin hij zijn eigen stervensproces vastlegde. Een indringender film over doodgaan en over levenslust zul je niet snel weer zien.
De fotograaf Ed van der Elsken mag dan beroemder zijn dan de filmer, maar ik durf te beweren dat je de films van deze man nooit meer zult vergeten als je ze één keer gezien hebt, en dat je deze dvd’s regelmatig weer eens uit de kast zult pakken als je weer eens een oppepper kunt gebruiken.
- Hee…. zie je dat!? – boek + 3 dvd’s – met essays van Joyce Roodnat – Rubinstein – ISBN 9789047622987
- Bestel hier bij een bekende webwinkel: Hee… zie je dat!?