De Nederlandse documentairemaker Pieter Fleury maakte met Noord Korea – Een Dag uit het Leven een verbijsterende film. Noord Korea is misschien wel het laatste communistische bolwerk ter wereld, en het is zeker een van de meest gesloten landen. Er is één leider die meestal als de Grote Generaal wordt aangeduid en één vijand, die omschreven wordt als “de Amerikaanse honden”. Fleury mocht een Noord Koreaans gezin volgen, maar hij blijkt gelukkig niet zo naïef als Joris Ivens, die in het verleden films over China maakte die zo propagandistisch en goedgelovig waren dat je met terugwerkende kracht het plaatsvervangende schaamrood op de kaken krijgt.

De film volgt het leven van een Koreaans modelgezin. Ze wonen met drie generaties in een redelijk ruime flat, waar alles er netjes en welgesteld uitziet. Opa is een veteraan en kan fraai vertellen over de Amerikaanse honden en hun misdragingen. Het vijandbeeld ligt onwrikbaar vast, en dat blijkt soms goed uit te komen. Als de electriciteit in de textielfabriek uitvalt komt dat uiteraard door de Amerikanen die er voor zorgen dat Noord Korea altijd een energietekort heeft. Opmerkelijk is dat het gigantische standbeeld van Kim Yong Il stevig in de spotlights staat en dat zijn eeuwigbrandende vlam overtuigend licht geeft.

De documentaire onthoudt zich overigens van commentaar en laat alleen zien hoe het er aan toegaat in Noord Korea, met vlaggende mensen op straat, toezicht overal, verplichte gymnastiek tussen de middag, dure winkels waar gewone mensen eigenlijk niets kunnen kopen, werkoverleg met zichzelf beschuldigende werknemers, enzovoorts. Zeer benauwend allemaal. In de kleuterklas wordt een verhaal verteld over de Grote Leider die als kind met zijn waterdichte laarsjes naar buiten gaat, de sneeuw in, en daar ontdekt dat zijn vriendjes allemaal natte gympjes aanhebben, waarna hij weer naar binnen gaat en uit solidariteit ook in natte gympen buiten gaat lopen. We zien ook hoe kleuterleidsters geïnstrueerd worden om dit verhaal zo effectief mogelijk te vertellen.

Ondertussen zien we overal in het straatbeeld en in gebouwen heldenbeelden van de Grote Leider (de huidige, maar ook de vorige) en propagandistische schilderijen. Iedereen die pratend aan het woord komt lijkt ook grondig geïndoctrineerd, al lijken sommigen wat murw. Toch zien we ook arbeidsters die een spelletje doen waarbij veel gelachen wordt, en wordt er tijdens Engelse les onder het mom van conversatie gepraat over allerlei zaken (“Mijn zus is uit liefde getrouwd met een man die geen armen meer heeft”).

Met andere woorden: ondanks de benauwende atmosfeer en de van bovenaf gestuurde beelden (in de dure winkel zien we duidelijk figuranten die zijn ingehuurd) zien we ook echte mensen van vlees en bloed, en dat maakt de film toch bijzonder.
In de extra’s vinden we nog wat aanvullingen, zoals drie Journaal-items waar wèl commentaar bij geleverd wordt, een interview met de regisseur en de reacties van de fabrieksarbeiders op de vertoning van de film.
Extra vermeldenswaard zijn de “Impressies van de Noord Koreaanse televisie”. We zien een paar propagandafilmpjes, maar ook een fascinerend, bijna abstract filmpje over eten en nog wat moeilijk te duiden maar buitengewoon intrigerende stukjes tv. Heel bijzonder.

De film Noord Korea – Een Dag In Het Leven heeft onlangs de Amnesty International Film Award gewonnen op het Indie filmfestival in Lissabon. Het juryrapport noemde de film meer dan alleen een documentaire, eerder nog een document: ‘De film toont de uitgekiende mechanismen van de
dictatuur van de Kim-dynastie in Noord Korea. Als wij later zullen terugblikken op dit regime is deze film daarvoor een belangrijk instrument.’
 

• North Korea – A Day In The Life – Total Film 7115