Ik hou erg van kaarten, in allerlei soorten en maten, van oude kaarten die situaties aangeven die al heel lang geleden veranderd zijn tot fantasiekaarten van verzonnen landen. Ik heb zelfs een aardappelatlas in mijn kast staan. Simon Garfield’s boek Op de Kaart, over de geschiedenis van de cartografie, wekte dan ook meteen mijn belangstelling.

Het boek bleek nog vele malen leuker en interessanter dan ik verwacht had, want hij verraste me meteen in het eerste hoofdstuk al met een bijzondere nieuwe kaart die zichzelf schrijft, en die een bijzonder beeld geeft van de wereld zoals hij zich op dit moment ontwikkelt – de Facebookkaart waarop alle verbindingen tussen Facebookgebruikers te vinden zijn, en waar je bijvoorbeeld kunt zien dat China en Azië maar net aanwezig zijn. Het bijzondere aan deze kaart is natuurlijk ook dat je hier geen landen of grenzen bekijkt, maar verhoudingen tussen mensen.

Zo begint het boek bij internet, en gaat van daaruit terug naar het begin van de cartografie, en dan vertelt Garfield het verhaal van kaartenmakers, met vaart, humor en doorspekt met anecdotes.

Bovendien laat hij veel aparte kaarten zien -Steinberg’s blik op de wereld vanuit New York komt even langs, maar hij laat ook parodieën op echte kaarten zien, waarmee hij onder meer impliceert dat die originele kaart (van de Londonse Underground met name) zo verschrikkelijk goed is dat het een soort icoon van een bepaald type kaart is geworden.

Garfield heeft ook aandacht voor de details, bijvoorbeeld voor de symbolen op kaarten, en vertelt en passant dat uit een enquête in 2007 bleek dat vijftien miljoen Britten niet in staat waren enkele basissymbolen op wegenkaarten te herkennen, zoals de symbolen voor modder, snelweg, busstation, toiletten, treinstation, picknickplaats of camping.

Maar ondanks de zijsporen en de details blijf je geboeid lezen, want Garfield weet waar hij het over heeft en weet zijn verhaal niet alleen meeslepend, maar ook humoristisch te vertellen, met een perfecte dosering van anecdotes en verhalen.

Hou je van kaarten? Dan is dit boek zonder meer een absolute aanrader. Maar ook als je houdt van een goedgeschreven boek vol Britse humor is dit een aanrader. Een heerlijk boek, kortom. Populaire wetenschap, maar dan leuk.

• Simon Garfield – Op de Kaart – Hoe de wereld in kaart werd gebracht – Podium/Luster – ISBN 978-9057-505714