Vele jaren geleden heb ik Hans Dorrestijn zien optreden in Huize Maas in Groningen. Van dat optreden zijn twee dingen me bijgebleven – hij eindigde met een lied waarin hij zei dat hij nooit meer zou buigen, voor wie dan ook, en nam vervolgens het ovationele applaus ook inderdaad met rechte rug in ontvangst, en het opmerkelijkste van de hele avond was dat hij de zaal bulderend aan het lachen kreeg met de verschrikkelijkste verhalen over zijn eigen leven.

De Kunst van het Lijden is een boek met een dvd waarop een uitgebreide documentaire over het leven van Dorrestijn die ter gelegenheid van zijn vijfenzeventigste verjaardag werden gemaakt. Boek en film maken veel duidelijk over de specifieke manier waarop Dorrestijn met zijn eigen ellende om wist te gaan en hoe hij die wist om te buigen tot een vorm van kunst die anderen steevast aan het lachen kon maken, als een vorm van effectieve compensatie. Het is een opmerkelijk, merkwaardig soort humor, waar we het hier over hebben, want het is geen leedvermaak, en zwarte humor is het eigenlijk ook niet. Je lacht omdat het eigenlijk net te erg is om erom te huilen, en omdat Dorrestein het zo merkwaardig droog vertelt.

Een ellendige stiefvader en twee mislukte huwelijken zijn de voornaamste bron van Dorrestijns lijden. De wederopstanding komt als hij de genoegens van het vogelkijken ontdekt, waar hij zonder enige ironie vreselijk van gaat genieten. Hans Dorresteijn, lijden en wederopstanding, het levert, ondanks de depressies, opnames in een psychiatrisch ziekenhuis en alle andere ellende, wel mooi een heleboel aanstekelijke liedjes op, mooie verhalen en in dit geval een prachtige documentaire en een hilarisch en toch ook ontroerend boek.

• Dick Welsink – De Kunst van het Lijden – Het lijden en de wederopstanding van Hans Dorrestijn – Boek+ DVD – Uitgeverij Rubinstein & Letterkundig Museum – ISBN 9789047619406
• Bestel boek en DVD hier bij een bekende webwinkel:  De Kunst van het Lijden