Het opmerkelijkste boek dat de laatste tijd verschenen is, is de autobiografie van De Man Die Honderd Jaar Dood Is – Mark Twain had in zijn testament laten opnemen dat zijn autobiografische geschriften pas honderd jaar na zijn dood mochten worden gepubliceerd, en had waarschijnlijk zelf gedacht dat dat er nooit meer van zou komen, maar nu, na honderd jaar, blijkt dat Twain de modernste, eigenzinnigste autobiografie heeft gecreëerd die ooit geschreven werd.

In het eerste deel werd al duidelijk dat je als lezer geen afgerond verhaal kon verwachten dat keurig van geboorte tot dood het leven van Samuel Clemens langs zou lopen, want Twain was niet alleen schrijver maar ook journalist, en hij gooit in zijn autobiografie bovendien alles door elkaar. Dat wil zeggen dat hij al vertellend van de hak op de tak kan springen, waar zijn geheugen hem op dat moment maar heenvoert, waarbij anecdotische zijsprongen niet gemeden worden. Associatief, humoristisch, amusant, en altijd boeiend.

Daarnaast worden er ook kwistig journalistieke stukjes tussen de dagboekachtige verhalen geplakt, en is een groot deel van de autobiografie gedicteerd, en niet geschreven, wat weer een heel directe stijl oplevert.

Als je de gebonden versie van deel 2 aanschaft krijg je bovendien een boek in handen met een ruim voetnotendeel erbij, dat in de paperbackversie ontbreekt, en dat je ook op de website niet vindt, dus in dit geval loont het zeker de moeite het boek aan te schaffen. Het is niet idioot duur, dus het is zeker de moeite waard.

Twain strooit ook de nodige essayistische stukken door zijn autobiografie, onder meer om zijn ideëen over religie te verduidelijken. Die stukken alleen al maken de aanschaf van dit tweede deel de moeite meer dan waard, want ze zijn niet alleen scherp en helder, maar ook, zoals we van Twain wel gewend zijn, bijzonder humoristisch.

Al met al bevestigt dit tweede deel wat het eerste deel al deed vermoeden, namelijk dat Mark Twain een nog veel groter literair genie was dan we al wisten. En dat niet alleen, het is ook nog eens een puur genot om de man te lezen, zeker als je een beetje in de sfeer bent van de vreemde collage, de ratatouile, de onvergetelijke vergaarbak die deze unieke autobiografie blijkt te zijn

• Autobiography of Mark Twain – volume 2 – University of California Press – ISBN 978-0-520-27228-1