Shaun Usher heeft met Letters of Note een geweldige inspirerende verzameling brieven bij elkaar gebracht. Het boek, een prachtige hardcover met leeslint op groot formaat, is de beste manier om van die verzameling te genieten, wat mij betreft, al kun je ook op de website terecht om de brieven te lezen, met de voetnoten van Usher erbij.

Maar in het boek krijg je de brieven vaak in facsimile erbij afgedrukt, plus foto’s van de schrijvers en verdere achtergrondinformatie, en dat maakt het toch extra leuk.

Waarom is dit zo’n leuk en inspirerend boek? Om te beginnen vanwege de immense variëteit aan brieven die Usher wist te verzamelen, van Jack the Ripper die een briefje met een stuk lever van een van zijn slachtoffers verstuurde tot koningin Elisabeth van Engeland die ineens een mens van vlees en bloed wordt als ze president Eisenhower bedankt voor het gezellige bezoek, en hem het recept stuurt van de scones waar hij zo van genoten heeft.

Maar er is tussen die twee uitersten veel en veel meer waar je hart van opspringt – een beroemde tekenfilmmaker die de moeite neemt om een jongetje dat enthousiast een paar tekeningen opstuurt terug te schrijven – niet een standaard antwoordbriefje maar een uitgebreide stimulerende brief met een boel tekeningen erin. Of een stand-up comedian die een priester die verontwaardigd op een van zijn voorstellingen reageerde prachtig en beschaafd van repliek dient.

En dan is er het onverwacht gevoelige briefje van de ruige rocker Iggy Pop, of het afscheidsbriefje dat Virginia Woolf vóór haar suïcide aan haar echtgenoot schreef.

Roald Dahl reageert sympathiek op een meisje dat hem naar aanleiding van een van zijn boeken een ingefleste droom stuurt, iemand van Campbell Soup stuurt Andy Warholl een brief – “I hear you like tomato soup” – waarin hij onder meer wordt bedankt voor de gratis reclame, en er is een verrassende brief van de neef van Adolf Hitler, Patrick Hitler, die naar Amerika geëmigreerd is en nu het leger in wil, maar daar een brief aan de president voor nodig blijkt te hebben.

Kortom – dit boek bevat brieven in alle soorten en maten, waarbij je werkelijk van de ene verrassing in de andere valt. Dat het schrijven van brieven nog lang niet dood is, bewijzen de ingezonden brievenrubrieken in de krant nog elke dag – en ook daar zijn in dit boek enkele frappante voorbeelden van te vinden – de aandacht die er via een ingezonden brief in de krant kwam voor de “Elephant man” bijvoorbeeld is bijna hartverscheurend, en dankzij de twee brieven in dit boek plus de paar korte voetnoten krijg je een vrij compleet beeld van deze geschiedenis.

Het boek telt 368 pagina’s, en er zijn 125 brieven in te vinden – naast bovengenoemde onder meer van Fidel Castro, Leonardo da Vinci, John F Kennedy, Dostojevski, Charles Darwin, Albert Einstein, Elvis Presley, Dorothy Parker, Anaïs Nin, Groucho Marx, Kurt Vonnegut, Mick Jagger, Steve Martin, Emily Dickinson, Charles Dickens, Ludwig van Beethoven, Rudyard Kipling, Alec Guinness, Gandhi, Rilke en John Steinbeck.

Het is goed dat er een leeslint in zit, want dit is een boek dat je niet in één ruk uitleest, maar dat je in kleine hapjes en brokjes tot je neemt, elke keer weer gevoed met inspirerende teksten – je krijgt er veel zin van om zelf weer eens een brief of een kaart te gaan schrijven, en om in ieder geval elke brief die je krijgt ook meteen te beantwoorden, want je realiseert je na het zien van deze collectie wel weer eens goed wat de impact van één enkele brief kan zijn.

Stephen Fry noemde het zijn boek van het jaar, een boek waar je nooit moe van wordt, en daar kan ik me volledig bij aansluiten.

• Letters of note – de website

• Letters of Note – Compiled by Shaun Usher – Canongate – ISBN 9781782112235

• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel:  Letters of Note