Ik ben met de schrijver Jeroen Brouwers een beetje een inhaalslag aan het maken, dankzij de meer dan voortreffelijke verzamelbundels die uitgeverij Atlas uitgeeft. De polemieken en korzeligheden zijn schitterend verzameld in Hamerstukken, een paar van zijn mooiste romans en verhalen zijn verzameld in De Jaargetijden, en zijn literaire portretten zijn nu te vinden in het al even voorbeeldig uitgegeven Gezichten Gestalten.

Hier komt alles samen wat Brouwers tot meer dan zomaar een goed schrijver maakt – zelfs als hij een portret schrijft van iemand waar hij bijzonder bevriend mee is geweest, zoals Geert van Oorschot, weet hij daar niet alleen een liefdevol geschreven portret van te maken, maar hij weet ook een buitengewoon genuanceerd beeld van de man te schetsen, waarbij een paar zeer kritische noten zeker niet ontbreken. Lees het fragment hiernaast, uit het eerste hoofdstuk van het boek, “Het tuurtouw, ter herinnering aan Geert van Oorschot”, en je begrijpt precies wat ik bedoel.

Bij de door Brouwers zeer bewonderde Louis Paul Boon pakt Brouwers het net zo aan – het is een uiterst liefdevol portret geworden, waarin Boon vol op zijn waarde geschat wordt, maar waarbij hij ook feilloos een paar zwakheden weet bloot te leggen.

Op deze manier weet Brouwers de schrijvers die hij portretteert ook werkelijk tot leven te wekken, en raak je als lezer zelfs zo gefascineerd dat je van een aantal van hen ook het werk wilt gaan lezen. De vroege doden in dit gezelschap geportretteerden laat ik daarbij persoonlijk liever links liggen, al kan ik, na lezing van dit boek, Brouwers morbide fascinatie voor al die jonggestorven schrijvers wel enigszins invoelen – het levert in ieder geval prachtige verhalen op.

• Jeroen Brouwers – Gezichten Gestalten – Atlas – ISBN 978-90-450-1735-8