de bescheiden literatuur van jl carr
Soms ontdek je een schrijver geheel per ongeluk. In een opruimingsbak vond ik ooit Een maand in de provincie van JL Carr, een dun boekje. Het verhaal is niet spectaculair – het gaat over twee oudstrijders die elkaar in 1920 ontmoeten in een rustig Engels dorpje. De een is in de kerk bezig met het blootleggen van een muurschildering die achter een kalklaag verborgen zit, de ander zoekt een middeleeuws graf. Ze voelen zich door de oorlog ontheemd en eenzaam. Samen verwerken ze op een onspectaculaire manier hun oorlogsverleden. Een intiem, warm meesterwerkje, prachtig geschreven, en ik ging meteen op zoek naar meer van deze schrijver. Er bleek nog een boek vertaald te zijn – De Slag bij Pollocks Crossing, dat ondanks de spectaculair ogende titel net zo intiem en “klein” is als het andere boek. Dit verhaal speelt zich af in een Amerikaans gehucht waar een Engelse schoolmeester is neergestreken. Het is ook weer een verhaal over hoe mensen met elkaar omgaan en wat daarbij zoal mis kan gaan en goed kan gaan. Beide boeken werden genomineerd voor de Booker Prize.
Carr lijkt zijn eigen, gewone en niet erg uitzonderlijke leven als uitgangspunt te gebruiken voor zijn boeken, en dat levert het ene na het ander meesterwerkje op, allemaal geschreven in prachtig Engels, en zeer to the point. En altijd gaat het weer over intermenselijke betrekkingen. A Season In Sinji gaat over Engelsen in West Afrika, over cricket, maar vooral over ongelukkige mensen, klootzakken en de kleine tragedies die daaruit kunnen voortkomen.
A Day in Summer lijkt een thriller, maar de schitterende ironische schrijfstijl zorgt ervoor dat het pure literatuur is geworden.
The Harpole Report is een prachtig, aandoenlijk, warm en vooral ook erg grappig boek over het leiden van een school.
How Steeple Sinderby Wanderers Won The FA Cup is een boek over voetbal, maar het is ook een van de zeer weinige boeken over sport die ik (sporthater pur sang) met ontzettend veel plezier gelezen heb. Een bijzonder leuk, grappig boek.
Merkwaardig genoeg werd Carr, ondanks de Bookernominaties, blijkbaar nauwelijks verkocht, want zijn laatste twee boeken heeft hij in eigen beheer op zijn eigen boekenpers gedrukt en uitgegeven.
What Hetty Did is zeker niet minder dan zijn voorafgaande boeken, integendeel zelfs. Ook hier weer een “klein”, intiem verhaal, maar prachtig verteld en bijzonder grappig.
In 1992 kwam Carr’s laatste boek uit. We komen er weer een aantal personages uit eerdere boeken in tegen. Harpole & Foxberrow General Publishers is de fraaie afsluiting van een bescheiden, intiem oeuvre dat het verdient niet vergeten te worden.