In De Verloren Geschiedenis van Vlaanderen verzamelde Jos Vandervelden stukjes “kleine geschiedenis” – vijftig plekken waar een anekdotisch verhaal toch een stuk uit de grotere geschiedenis blijkt te zijn. We komen terecht in dorpen als Kaulille, Grammene en Heule waarvan vrijwel niemand weet dat ze op een bepaalde manier kleur aan de geschiedenis van Vlaanderen hebben gegeven, maar je komt ook in de grotere steden als Antwerpen, Leuven en Gent, maar dan wel op onverwachte plaatsen.

Ik pik er maar eentje uit – het optreden dat Pink Floyd in 1968 gaf in de Rijschool in Leuven, en dat door Vandervelden mooi wordt gekoppeld aan de taalstrijd en het studentenoproer waardoor dat optreden helaas beperkt bleef tot één nummer. Mooi verhaal, zeker als je weet hoe beroemd deze band later werd. Ik moest zelf meteen denken aan het optreden dat Pink Floyd rond dezelfde tijd gaf in Maastricht, misschien wel dankzij dezelfde organisator, want in een onwaarschijnlijke zaal – de oefenruimte van de Maastreechter Staar, toentertijd een wereldberoemd maar tamelijk bedaagd mannenkoor. Die zaal was een vrij kleine rechthoekige bak die maar voor een kwart uitverkocht was omdat de kaartjes te duur waren. Ik had een goedkoop kaartje bemachtigd voor een van de laatste twee rijen, maar Pink Floyd trad in Maastricht in 1968 dus op in een akelig leeg galmende zaal voor een handvol fans.

Maar Vandervelden vertelt ook het verhaal van Van Speijk, onder de alleszeggende titel “De paljas die de kaai van Antwerpen in de lucht deed vliegen”. en er is het verhaal over de enige uitgaansgelegenheid in Vlaanderen die kan zeggen dat Mozart er optrad. We gaan dus door heel wat eeuwen heen, en het ene verhaal is nog mooier dan het andere. Maar sommige verhalen zijn ook aangrijpend en zelfs hartverscheurend, zeker in het hoofstuk “herboren plekken”

De hoofdstukken zijn als volgt onderverdeeld: Beslissende plekken, rampzalige plekken, wereldse plekken, revolutionaire plekken en herboren plekken, en het zijn allemaal plekken waar de geschiedenis onverwacht kwam aanwaaien, en waar Jos Vandervelden mooie verhalen over geschreven heeft, terwijl Alexander Dumarey voor de foto’s zorgde. En het opmerkelijke aan al die kleine geschiedenissen is dat ze lezen als kleine, korte anekdotische verhalen, maar dat je ongemerkt de grote geschiedenis als vanzelf meekrijgt.

• Vandervelden & Dumarey – De Verloren Geschiedenis van Vlaanderen – Davidsfonds Uitgeverij – € 29,99
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: De verloren geschiedenis van Vlaanderen