
louis paul boon - een essentieel boontje uit 1963
We hebben hier al eerder aandacht geschonken aan de hernieuwde uitgave van de integrale Boontjes, de dagelijkse rubriek die Louis Paul Boon schreef voor het Gentse dagblad Vooruit. Boontjes 1968 ligt sinds eind 2014 in de betere boekwinkel en is de literaire aanrader van dat jaar, wat mij betreft.
Ik wil daar nog even op terugkomen, om aan de hand van een van de Boontjes van een paar jaar eerder uit te leggen waarom die Boontjes wat mij betreft zo onmisbaar en zo goed zijn. In dit Boontje uit november 1963, dat je hiernaast kunt lezen, heeft Boon het over de kritiek die schrijft over een verzamelbundel van die Boontjes en hij legt uit waarom een vergelijking met Carmiggelt wat hem betreft nergens op slaat.
Hij heeft daar helemaal gelijk in. Hij legt eerst uit dat de doelstelling van Kronkel geheel anders is en doet dan net alsof het er bij hem alleen maar om gaat de lezer elke dag even te laten glimlachen. Dat is voor een deel valse bescheidenheid, want het echte verschil tussen beide schrijvers komt even later op de proppen, en dat is waar het om draait.
Boon geeft dan toe dat de Boontjes voor hem “een soort oefeningen in het luchtledige” zijn, “een weefgetouw waarop hij allerlei patronen probeert”.
Een soort schetsboek dus, en dat is precies wat de Boontjes zo goed maakt.
Van de meeste kunstenaars koesteren we de schetsboeken – van Rodin vind ik de aquarellen bijvoorbeeld honderd keer mooier dan zijn beelden, van Robert Crumb zijn de schetsboeken bijna legendarisch, Lyonel Feininger’s tekeningen en aquarellen waren vaak mooier dan zijn schilderijen, en zo zijn er heel veel meer voorbeelden te noemen van fenomenale schetsers en tekenaars – maar van schrijvers kennen we dat bijna niet.
Welnu, de schetsboeken van Louis Paul Boon worden nu integraal uitgegeven en het is een feest om ze te lezen, want Boon was een fenomenaal goed schetser, die buitengewoon rake observaties combineert met diepgang en onverwachte wendingen. Bovendien was Boon bovenmatig intelligent en had hij een bijzonder gevoel voor humor, waardoor je inderdaad bij elk stukje wel een keer zit te glimlachen.
Begin bij de Boontjes uit 1968, want die zijn nu gewoon in de boekwinkel te koop, en probeer dan de eerdere delen tweedehands te bemachtigen, want het is een van de grootste literaire schatten die we in het Nederlandse taalgebied bezitten.
-
Louis Paul Boon – Boontjes 1968 – Roelants v/h De Oude Mol en Stichting Isengrimus – ISBN 978-90-815805-2-6 – gebonden, linnen met stofomslag, 430 pp, € 27,50
-
Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: Boontjes 1968
uit Boontjes 1963, Uitgeverij Houtekiet