matsier en alice
Nicolaas Matsier schreef een paar bescheiden, bijna ingetogen boeken die ik altijd erg goed heb gevonden. Een schrijver met een goed fingerspitzengefühl voor waar het werkelijk om gaat, zou je kunnen zeggen. Naast verhalen en ander proza schreef hij onder meer ook een boek over Trompe l’oeil en vertaalde hij Alice in Wonderland. Over de Alice-boeken van Lewis Carroll gaf Matsier (overigens net als Lewis Carroll een pseudoniem, wat het bij een ontmoeting lastig maakt – spreek je iemand aan met zijn eigen naam of met zijn literaire pseudoniem?) een lezing in Groningen.
Die lezing, in het kader van Studium Generale, duurde een uur, wat eigenlijk te kort is. Toch pikten we er een paar aardige wetenswaardigheden uit op. Over Alice in Wonderland en de schrijver Lewis Carroll zullen we het hier niet hebben, maar Matsier vertelde dat hij zijn Alice-vertaling, waar hij niet ontevreden over was, gedeeltelijk had moeten omgooien omdat hij ook de voetnoten die Martin Gardner maakte voor de Annotated Alice ging vertalen. Martin Gardner had heel lang een puzzelrubriek in de Scientific American, en was dus een geschikte kandidaat voor het maken van de voetnoten bij Alice, al zegt Matsier dat hij er zelf nog wat kleine voetnoten aan heeft toegevoegd, omdat Gardner soms een wat te beperkte blik had. De Alice met Voetnoten komt mei 2009 uit.
Matsier vertelde nog iets interessants dat te maken heeft met vertalen en met de geschiedenis van de Alice- boeken. In het tweede Aliceboek staat het gedicht Jabberwocky waarin een monster voorkomt, de Jabberwock. Doordat het woord “jabberwocky” dankzij dit gedicht in Engeland een woordenboekwoord is geworden dat zo’n beetje “nonsens” aangeeft kon Matsier dit gegeven in zijn vertaling laten meespelen. Jabberwocky werd zo Koeterwaals, en de Jabberwock de Koeterwaal. Overigens is het vertalen van een boek dat zo over taal gaat als Alice een hels karwei, waar je het alleen met dit soort creatieve oplossingen kunt redden.
Na afloop van de lezing heb ik nog heel kort met Matsier gesproken en hem drie cd’s gegeven. Dat doe ik niet vaak, maar als een schrijver boeken schrijft die ik als cadeautjes beschouw is het als lezer soms leuk om eens een klein cadeautje terug te kunnen geven.