Zwitserland is een land midden in Europa dat zich altijd nadrukkelijk onafhankelijk en neutraal heeft opgesteld. Zelf hebben ze geen kusten, zijn dus geen zeevarende natie en hadden daardoor ook geen koloniën veroverd. Maar de Zwitsers hebben wel degelijk een koloniale geschiedenis, die loopt van de zestiende tot de twintigste eeuw.

Dat deel van de Zwitserse geschiedenis was tot een paar jaar geleden nog vrijwel onbekend maar de Zwitsers hadden connecties op ieder continent in een wereldwijd met elkaar verbonden wereld. Niet alleen zakenlieden, bedrijven en gemeenschappen profiteerden van het Europese kolonialisme.

In het boek Colonial – Switzerland’s Global Entanglements, uitgegeven door het Zwitsers Nationaal Museum en Scheidegger & Spiess, wordt een eerste serieuze poging ondernomen op een rijtje te zetten wat kolonialisme in Zwitserland betekende en nog steeds betekent. In veertien essays wordt dieper ingegaan op zaken als koloniale sporen in het alledaagse leven in Zwitserland, stoffen, schepen en slavernij, het meegaan met de koloniale exploitatie, over geld en geweld, over Zwitserse missionarissen en kolonialisme, hoe religieuze, culturele en politieke zaken met elkaar verweven raakten.

En dan waren er ook nog de onderzoekers die in koloniale gebieden op pad gingen, en de jagers die op groot wild gingen jagen, de economie van de plantages en de gevolgen voor het klimaat. En pijnlijke zaken als de institutionalisering van Zwitsers “raciaal onderzoek”, de veranderende inzichten van musea over teruggave van kunstvoorwerpen. Uitbuiting en ongelijkheid zijn steeds hoofdthema’s uiteraard.

Een fascinerend boek, van een land waar je dat minder snel van verwacht had. Nederland zou zo’n boek ook heel goed kunnen gebruiken, wat mij betreft. Indrukwekkend.

• Colonial – Switzerland’s Global Entanglements – Swiss National Museum – Scheidegger & Spiess – € 35.-
• Er is ook een Duitstalige versie van het boek verschenen.
• Bestel het boek hier via een bekende webwinkel: Colonial