Mariët Meester is een veelzijdig schrijfster – ze schreef zowel romans als reportages en non-fictie die daartussenin balanceert. In 1983 was ze voor het eerst in Spanje, waar ze met haar vriend, fotograaf en kunstenaar Jaap de Ruig, en een ezeltje, Sevillana, van Sevilla naar Granada trok. Daar maakte ze voor het eerst kennis met Spanje, en dat bleek een liefde voor het leven. Een krantenknipsel uit die tijd dat ze altijd bewaard had vormde de aanleiding voor haar nieuwe boek, De Tribune van de Armen.

In dat knipsel stond dat er in Malaga elk jaar een gevangene werd vrijgelaten tijdens de Heilige Week voor Pasen, de Semana Santa, op voorspraak van “Jezus de Rijke”, een houten beeld dat tijdens die week net als veel andere heiligenbeelden in processie door de stad werd gedragen. Dat er zomaar elk jaar een gevangene werd vrijgelaten vond Meester fascinerend genoeg om te onderzoeken, maar het boek, dat als ondertitel “over leven en vrijheid in Andalusië” kreeg, werd veel meer dan alleen een verslag van dat onderzoek.

Meester begint met een verslag van haar verblijf in Spanje in 1983, en dan volgt onvermijdelijk een vergelijking met het Spanje van nu, ruim dertig jaar later. Het portret van Andalusië, van Spanje, dat Meester schetst, van de gewone mensen in dat land, is de aanschaf van dit boek al waard, want dat doet ze meer dan voortreffelijk.

Dat daarbij het opmerkelijke verhaal van die jaarlijkse vrijlating als een rode draad door het boek loopt is als een perfect extra te beschouwen, want het geeft daarnaast ook een mooi inzicht in het gevangeniswezen van Spanje en de volstrekt andere manier waarop de Spanjaarden tegen straf en boete aankijken dan wij.

Een van de opmerkelijkste passages in dat verband is het gesprek dat Meester heeft met een Nederlandse advocaat die Nederlandse gevangenen in Spanje bijstaat. Hij vertelt dat de Nederlandse gevangenissen beter geoutilleerd zijn, en dat Nederlandse gevangenen zonder uitzondering vragen of ze hun straf in eigen land kunnen uitzitten. Als hij dat dan voor elkaar gekregen had en waren ze in een Nederlandse gevangenis gearriveerd, dan hadden ze ook zonder uitzondering weer spijt en probeerden ze weer naar Spanje terug te keren. Het wordt in het boek nog nader uitgelegd waarom ze precies spijt krijgen, maar als je nieuwsgierigheid geprikkeld is, moet je het boek maar kopen en gaan lezen.

Naast een uitgebreid portret van gewone mensen in Spanje en het verhaal van de jaarlijkse vrijlating via de broederschap van Jezus de Rijke bevat het boek ook een aanstekelijke beschrijving van de Semana Santa in Malaga. Alles soepel met elkaar verweven in een buitengewoon  meeslepend boek. Een absolute aanrader.

In het fragment dat je hier kunt lezen is Mariët Meester in gesprek met gevangenisdirecteur Angel Herbella.

• Mariët Meester – De Tribune van de Armen – Menselijkheid in Malaga – Uitgeverij Caprae
• Het boek werd in eerste instantie uitgegeven door de Arbeiderspers in 2017, met als ondertitel “Over leven en vrijheid in Andalusië” maar werd in 2023 door uitgeverij Caprae opnieuw uitgegeven, als luxe paperback met flappen, en met de zwartwitfoto’s verspreid door het boek, wat veel beter werkt. Snelle beslissers kunnen voor dezelfde prijs een genummerd en gesigneerd exemplaar van het boek kopen (oplage 50 exemplaren), met een met de hand getekend en ingekleurd vogeltje op de titelpagina – bestellen hier bij Uitgeverij Caprae