Footnotes* is een boek dat gemaakt is door een lezer, een echte boekenliefhebber, en bovendien een liefhebber van boekwinkels. Bob Eckstein maakte portretten van wat hij de beste boekwinkels ter wereld vindt, en hij realiseert zich daarbij heel goed dat hij er behoorlijk wat zal missen, maar hij maakte ondertussen wel een boek waar iedere boekenliefhebber met buitengewoon veel genoegen in zal duiken.

Ik werd in ieder geval erg blij van deze portrettengalerij, van boekwinkels die tegen de stroom in blijven bestaan, en die ondanks alle sombere verhalen toch altijd nog lezers blijven trekken. Eckstein maakte van iedere boekwinkel een schilderijtje, en hij tekende verhalen en anecdotes op, en ook van die verhalen werd ik erg blij, want ook hier hoor je overal de liefde voor het boek en de kracht van het geschreven woord doorheen komen.

Links staat steeds kort de geschiedenis van de boekwinkel en verdere gegevens, rechts het schilderij van Eckstein met een anecdote of een verhaal, en soms op de volgende pagina’s nog wat verhalen. Achterin het boek zijn nog wat extra pagina’s met verhalen en anecdotes opgenomen, en ook die zijn allemaal heerlijk om te lezen.

Zo vertelt de eigenaar van Books & Books dat na een lezing van een prominente fictieschrijver tijdens het vragenuurtje een man achterin een vraag stelde: ” Ik ben hartchirurg en ga zometeen met pensioen en nu wil ik graag een roman gaan schrijven. Heeft u ook tips voor me?” Zonder enige aarzeling kwam het antwoord: “Hoe toevallig! Ik ben net met mijn laatste boek bezig en wou graag aan de slag als hartchirurg. Had u nog ideeën?”

Maar er is ook een verhaal van een eigenaar van een boekwinkel die een klant die een kinderboek voor zijn dochter zoekt korting biedt als hij even wil helpen met de etalage, omdat ze het even niet redt in haar eentje. De aardige Engelsman vindt het prima, maar hoeft geen korting. Haar dochter vertelt haar later opgewonden dat ze zojuist David Bowie aan het werk gezet heeft. Die even later overigens tevreden met het juiste boek de deur uit ging.

En dan was er John Grisham, die in een kleine Amerikaanse boekwinkel zat te signeren. De boekhandelaren hadden niet er niet op gerekend dat er zo immens veel belangstelling zou zijn, want de rij stond op een bepaald moment tot vier huizenblokken verder. Toen kwam er een telefoontje binnen van iemand die zei: “Ik sta hier in een telefooncel aan het eind van de rij, en ik wil graag weten of jullie wel genoeg boeken hebben…” Grisham bedacht zich niet, stapte achter zijn tafeltje vandaan en ging de man buiten, aan het eind van de rij een gesigneerd exemplaar brengen.

Kortom: in een goede boekwinkel is werkelijk alles mogelijk, en als je dit boek doorkijkt, en je leest alle verhalen, dan is de glimlach op een bepaald moment niet meer van je gezicht te branden. Een verrukkelijk boek voor lezers, voor boekenliefhebbers en vooral ook voor iedereen die er van houdt in een boekwinkel rond te hangen. Het voorwoord werd geschreven door Garrison Keillor, die niet alleen schrijver en radiomaker is, maar ook de eigenaar van een boekwinkel. Jawel.

Oh, en nog iets – de vormgeving van het boek is ook bijzonder: Het is een oblong boek, dus liggend, maar je kunt het rechtop in de kast zetten, want het klapt naar boven open, en vervolgens ga je het boek onlogisch lezen. Je moet het zien om het te begrijpen, maar mooi is het zeker, en voor zo’n fraaie hardcover is het ook nog eens spotgoedkoop. Ik schafte mijn exemplaar overigens aan in een van de mooiste boekwinkels van Nederland, de Domenicaner, in een oude kerk in Maastricht. Het is alleen jammer dat ze hun aanbod niet op peil hebben weten te houden, want wat ze aan boeken te bieden hebben is niet veel meer dan de gemiddelde kwaliteitsboekhandel. Maar de ambiance is onovertroffen.

• Bob Eckstein – Footnotes* from the World’s Greatest Bookstores – Clarkson Potter Publishers – ISBN 9780553459272
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: Footnotes*