- marco daane het spoor van orwell
Sommige boeken zijn geweldig en vreselijk tegelijk voor de gretige lezer. Het spoor van Orwell is zo’n boek. Marco Daane schreef een bijzonder boek dat zowel een portret als een biografie van Orwell is, maar dat tegelijkertijd vooral enthousiast maakt voor het werk van de schrijver George Orwell. Aan de hand van Orwells teksten wordt zijn leven gevolgd, en daardoor blijf je niet alleen gefascineerd in dit boek lezen, je hebt ook steeds de neiging om de boeken van Orwell erbij te pakken om de teksten waaraan gerefereerd wordt te gaan lezen.
We laten je hier een kort fragment lezen om te laten zien wat we bedoelen – het gaat over het artikel “Shooting an Elephant”, dat autobiografisch blijkt te zijn. Ik pak dat artikel er dan meteen bij (het staat gelukkig in de bundel Selections from Essays and Journalism), en de openingszin blijkt dan nog mooier te zijn dan Daane beweert: “”In Moulmein, in Lower Birma, I was hated by large numbers of people – the only time in my life that I have been important enough for this to happen to me.” En dan ben ik al weer vertrokken, en zit ik weer een paar uur George Orwell te lezen voor ik terugkeer naar Daane’s boek.
Ik vermoed dat Marco Daane tevreden glimlacht als hij dat leest, want zijn boek is één lang enthousiasmerend verhaal dat vooral bedoeld lijkt om Orwell onder het stof vandaan te halen en hem weer nieuwe lezers te bezorgen. Want laten we wel wezen, Orwell kennen we van de “klassieke meesterwerken” Animal Farm en Nineteen Eighty-Four, die waarschijnlijk, omdat ze dat stempel “klassieker” hebben meegekregen, nauwelijks meer echt gelezen worden, en van de term Big Brother, maar wie weet er nog dat Orwell honderden pagina’s non-fiction geschreven heeft, essays die nu nog steeds zeer leesbaar zijn, scherp en prikkelend.
Het spoor van Orwell is meer dan alleen een appetizer voor het werk van Orwell, het is ook een verslag van een speurtocht naar het leven van George Orwell, die uit de Engelse bourgeoisie stamt, Eton doorliep en politieagent werd in Birma, dat toen een Britse kolonie was. Het spoor gaat dan een heel andere kant op, want Orwell gaat zwerven, in Londen en in noord-Engelse mijngebieden. Hij gaat vechten in de Spaanse Burgeroorlog, laat sporen achter in Parijs en op het afgelegen eiland Jura.
Daane maakt een fascinerend portret van deze markante en intrigerende persoonlijkheid, maar blijft de schrijver Orwell steeds volgen, waardoor ik als lezer Orwell herontdekt heb. Waarvoor dank. Ik heb daardoor relatief lang over Daane’s boek gedaan, en ben voorlopig ook nog wel even met Orwell bezig, want dankzij Daane heb ik de smaak goed te pakken. Beter kun je het als schrijver van een schrijversportret niet doen, denk ik.
-
Marco Daane – Het spoor van Orwell – Atlas – ISBN – 978-90-450-8348-3
© Marco Daane