Ik kwam er pas vrij laat achter dat de schrijver van de spannende jongensboekenserie rond Bob Evers behoorlijk fout was geweest in de tweede wereldoorlog. Willem van den Hout werd niet alleen lid van het fascistische Zwart Front, hij schreef ook fascistische propaganda en anti-geallieerde humoristisch bedoelde teksten. Willem Waterman was een van zijn pseudoniemen, en na de oorlog probeerde hij zichzelf enigszins te revancheren door onder de naam Willy van der Heide een serie jeugdboeken te schrijven rond de Amerikaanse Bob Evers, die samen met zijn twee Nederlandse vrienden, de altijd zuinige Jan Prins en de dikke, rossige, maar zeer slimme Arie Roos de idiootste avonturen beleeft.

Die boeken heb ik als jonge jongen verslonden, net als overigens de Narniaboeken van CS Lewis, die achteraf toch ook hun bedenkelijke kanten hebben. Toch is het, ondanks het lezen van deze duidelijk foute schrijvers, met mij uiteindelijk wel goed gekomen, dus wat ze waarschijnlijk hoopten te bereiken – door indoctrinatie allerlei bedenkelijke ideeën in de hoofden van jonge mensen implanteren – is in mijn geval hoe dan ook jammerlijk mislukt. Toch moet ik bekennen dat ik een beetje een vieze nasmaak heb, en ik me ondanks alles enigszins besodemieterd voel door beide heren.

Nu weet ik wel dat je kunst los moet koppelen van de maker, maar ik heb me er bijvoorbeeld ook nooit toe kunnen zetten het meesterwerk van de Franse schrijver Celine (Reis naar het einde van de nacht) te gaan lezen, omdat ik weet dat de schrijver een serieuze fascist was.
Van de andere kant ben ik waarschijnlijk toch een beetje naïeve lezer, want ook van de science fictionschrijver Heinlein heb ik met veel plezier bijna alles gelezen, terwijl ook die man zeer bedenkelijke, tegen het fascisme aanleunende ideeën had, die je als kritisch lezer (dat was ik inmiddels bij het herlezen wel geworden) ook terug kunt lezen in zijn boeken. Blijkbaar ga ik bij ontspanningslectuur toch wat te snel om bij een spannend verhaal dat met enige humor gebracht wordt.

De boeken rond Bob Evers vind ik nu overigens niet meer om dóór te komen. Traag, met bijzonder oubollige grappen en plots… tja. Het enige aardige is de eeuwige botsing tussen de karakters van de extreem zuinige Jan Prins en de lakonieke, intelligente Arie Roos. Maar eerlijk gezegd begrijp ik nu niet meer waarom ik de boeken toendertijd zo goed vond. Misschien zit die onaangename foute schrijver me nu toch te veel in de weg.

Reactie van een lezer:

Naast een grote fan van jouw web(log)magazine ben ik ook een groot fan van de Bob Evers boeken. Zodoende was het voor mij erg leuk te zien dat je hier enige aandacht aan gaf.

Helaas wordt de schrijver van deze boeken, een ik mag wel zeggen zeer complex mens, neergezet als zijnde zeer fout in de oorlog, waarna hij met zijn Bob Evers boeken probeerde de jeugd te indoctrineren.
Dat is wel een beetje kort door de bocht. Het is nog altijd volstrekt onduidelijk of hij, zoals hij tot zijn dood heeft volgehouden, een dubbelagent geweest is, of dat hij zoals jij zegt een foute schrijver was. Feit is wel dat hij nooit is veroordeeld na de oorlog.

Ik kan me voorstellen dat je nu iets denkt in de richting van “Ja ja, die Rolf is natuurlijk een grote fan, dus die komt natuurlijk op voor zijn idool.” Klopt natuurlijk ten dele, maar wellicht is het om de figuur van den Hout een beetje beter te leren kennen, aardig om eens te surfen naar het Instituut voor de Nederlandse Geschiedenis

Ten slotte, wat Bob Evers betreft, tja, de een vindt deze kinderboeken uit de vijftigerjaren oubollig, de ander, behorende tot een “harde kern” van ongeveer honderd personen waaronder Geerten en Doeschka Meijsink, Peter J. Muller en Frans Verpoorten, kan er nog steeds niet genoeg van krijgen en analyseert samen met andere gekken deze werkjes, bezoekt locaties en bouwt er hele websites over (www.bobevers.nl), tot zelfs een encyclopedie (www.apriana.nl) aan toe. De boeken worden momenteel zelfs niet onaardig verstript, het vierde album is onlangs gepresenteerd.

Bob Evers Leeft!

Groet,

Rolf Wevers