Panorama Nederland is een kloek fotoboek dat de veranderingen die plaatsvinden in het Nederlandse landschap probeert vast te leggen. Het boek is niet alleen perfect uitgevoerd met schitterende foto’s, de fotograaf Siebe Swart heeft bovendien kans gezien een heleboel plekken te fotograferen voordat er een essentiële verandering zou gaan plaatsvinden. Dat maakt het ook een spannend boek, want je hebt in veel gevallen de neiging om te gaan kijken hoe diezelfde plekken er nu bijliggen. Hij fotografeert dezelfde plek steeds vanuit exact hetzelfde standpunt.

We kunnen je hier met een paar foto’s van het boek in uitgeklapte toestand alleen maar een indruk geven, want je moet het boek in handen hebben om te zien hoe het tot in de kleinste details perfect is uitgevoerd. Zo zit er achterin een dun boekje dat je kunt uitklappen, en dat laat zien waar je de foto’s exact kunt situeren, zodat het boek zelf alle ruimte biedt voor de schitterende foto’s, die je vaak in ruime tot zeer ruime uitklappagina’s voorgetoverd worden.

De voorkant van het boek alleen al is een magische belevenis, want op het dikke kartonnen omslag is een foto afgedrukt op ribbeltjeskarton, zodat je, als je het boek een beetje beweegt, hetzelfde landschap in twee fases ziet, ongeveer zoals je vroeger op ribbeltjeskaarten een juffrouw kon laten knipogen.

De foto’s in het boek zelf zijn vaak zeer ingenieus afgedrukt – je ziet een landschap over een dubbele pagina, en als je de rechterpagina uitklapt zie je de rechterhelft van het landschap veranderen. Heel bijzonder. Vaak zijn ook twee of drie situaties onder elkaar afgedrukt, en soms kun je zowel links als rechts de pagina uitklappen zodat er een soort superpanoramafoto ontstaat.

Kortom: dit is een boek waar je niet alleen eindeloos in blijft bladeren, maar dat ook de nodige achtergrondinformatie geeft als je daarin geïnteresseerd bent. Maar het laat je vooral weer eens anders naar het Nederlandse landschap kijken, en je realiseert je dat Nederland continu in beweging is op een soms verbijsterend ingrijpende manier.

• Siebe Swart – Panorama Nederland – Waanders Uitgevers ISBN 978-90-400-8451-5