Douwe Draaisma schreef al een aantal fascinerende boeken over ons geheugen waarin de herinnering centraal staat. Nu schreef hij een boek over het vergeten dat al net zo fascinerend is (waarom hebben we het overigens wel over herinnering, maar niet over vergeting?).

Zelf heb ik een slecht geheugen, maar ik verbaas me er regelmatig over wat ik vergeten ben, ook doordat er soms door een paar kleinigheden (een opmerking, een flard van een liedje, een geur) verloren gewaande herinneringen schijnbaar uit het niets op kunnen duiken. Je zou dus zeggen dat vergeten ook relatief is.

Maar nu ben ik aan de hand van het Vergeetboek zelf al aan het associëren geslagen. Dat geeft aan dat het boek een gevoelige snaar raakt. Dat bleek ook al vóór publicatie, want er was op verschillende manieren met succes geprobeerd het boek onder de aandacht te brengen. Door een boekje met intrigerende “lastige vragen” dat gratis in de boekwinkel verkrijgbaar was, en door de website www.vergeetboek.nl waar bekende Nederlandse schrijvers (Anna Enquist, Bernlef, Nelleke Noordervliet, Nicolaas Matsier en anderen) onder meer hun eerste herinneringen oproepen.

Draaisma is een heerlijke schrijver – hij schrijft niet alleen mooi en elegant Nederlands, hij weet de lezer ook echt te pakken, door bijvoorbeeld zijn eigen twijfels en dilemma’s te verwoorden. Lees bijvoorbeeld de twee bladzijden uit het boek hiernaast. Een betere en aansprekender manier om cryptomnesie uit te leggen kan ik me niet voorstellen.

Zo worden in het boek alle aspecten van het vergeten op een manier uitgelegd die de lezer absoluut serieus neemt en toch prettig leesbaar is. Dat is zeldzamer dan je zou denken.

En dan is er het intrigerende lijstje Lastige Vragen waar het boek mee eindigt. Vragen waar je wel even voor gaat zitten. Op de site www.vergeetboek.nl vind je overigens ook de antwoorden op een aantal van die vragen door schrijvers, historici, dichters en filosofen, en die antwoorden zetten je weer verder aan het denken.

Je zou kunnen zeggen dat je op deze manier via het boek verder de diepte in gaat, maar het boek zet je ook op wat interessante zijsporen. Zo kom ik, sinds ik in het Vergeetboek begon te lezen, steeds op onverwachte plekken opmerkingen of stukjes tegen die over het vergeten gaan. Een van de interessantste heb ik onder het fragment uit Draaisma’s boek geplaatst. Het komt uit het bijzondere stripboek Asterios Polyp van David Mazzucchelli en het voegt op een aparte manier weer wat toe aan het boek van Draaisma.

Het Vergeetboek is een boek om lang mee te slepen en in stukken te lezen. Als je het in één ruk uitleest ben je na afloop meteen de helft weer vergeten, en dat zou juist met dit boek zonde zijn.

• Douwe Draaisma – Vergeetboek – Historische Uitgeverij – ISBN 978-90-6554-0553

• www.vergeetboek.nl