Aflevering 24 van het onregelmatig verschijnende tijdschrift McSweeney’s bestaat uit twee boeken die op een opmerkelijke manier aan elkaar vast zitten. Eén van die twee boeken is in zijn geheel gewijd aan de Amerikaanse schrijver Donald Barthelme en heeft de titel “Come back, Donald Barthelme”. Schrijvers vertellen over de schrijver, halen herinneringen op en vertellen waarom ze zijn verhalen zo goed vinden. Een van hen zegt ergens: “He made us all look bad” – “zoals hij een verhaal kon schrijven, dan leek het alsof wij er allemaal niks van konden”. Zo’n schrijver was Donald Barthelme dus – een schrijver die door andere schrijvers zeer bewonderd werd, maar die voor het grote publiek toch vrij onbekend is gebleven.

Dat kan liggen aan het feit dat hij eigenlijk altijd korte verhalen schreef – ook zijn romans waren nooit erg lang, maar zijn twee bundels (60 stories en 40 stories) en de verhalen die in The New Yorker verschenen, dat is zijn sterkste werk. Die verhalen zijn eigenlijk altijd een beetje buitenissig – normale mensen komen er zelden in voor. Maar het absurdistische in die verhalen kruipt wel altijd onder de huid, en op de een of andere manier weet hij je door de vreemde vorm en de vreemde verhalen altijd te raken. Al die schrijvers die in dat themanummer van McSweeneys over hem schreven hadden altijd wel één verhaal dat als een donderslag was ingeslagen en altijd was bijgebleven.

Barthelme zet je steevast op het verkeerde been, maar hij is ook buitengewoon humoristisch op een volstrekt onnavolgbare en ongrijpbare manier, en hij heeft verhalen geschreven die je nog nooit ergens anders hebt gelezen, zo krankzinnig en absurd, maar ook zo intens en raak. Maar je moet als lezer wel over een drempel heen, want Barthelme is geen doorsnee-schrijver – hij vraagt wat van je, als lezer. Oplettendheid en aandacht, dat om te beginnen, en een beetje gevoel voor humor. En misschien moet je zelfs wel een beetje een literaire fijnproever zijn, al zijn de verhalen van Barthelme soms grof, op het botte af. Dat lijkt tegenstrijdig, maar Barthelme is een schrijver waar je als lezer toch echt een beetje je best voor moet doen, maar dan krijg je ook wat – sublieme, volstrekt unieke verhalen.

Er zijn er 41 in vertaling verschenen, van de meer dan honderd die Barthelme schreef, en als je na deze bundel de smaak te pakken hebt kun je de rest van zijn verhalen altijd nog in het Amerikaans gaan lezen, maar dit is een heel mooi begin.

• Donald Barthelme – 41 Verhalen – LJ Veen Klassiek – ISBN 978920414219
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: 41 Verhalen

Hiernaast twee fragmenten uit twee verschillende verhalen, zodat je een beetje een indruk krijgt van Barthelme.