
een bijzondere atlas
In de rommelmarkt vonden we een opmerkelijke atlas uit 1939, namelijk de Atlas van de terreinen der Protestantsche zending in Nederlands Oost- en West-Indië. Een intrigerende serie prachtige kaarten laat zien hoe verschillende “zendingscorporaties” het huidige Indonesië keurig onder elkaar lijken te hebben verdeeld. Daarbij dient te worden aangetekend dat de standplaatsen van de Rooms Katholieke Missie, de Gereformeerde Kerken in Hersteld Verband (soms denk je dat je in een karikatuur bent beland…), het Leger des Heils, de Methodisten en Adventisten niet op de kaarten zijn aangegeven. Maar maak je geen zorgen, er bleef genoeg over.
In de toelichting wordt gewaarschuwd dat de schijn kan bedriegen – “het lijkt alsof een corporatie zo’n terrein in zijn geheel bewerkt, terwijl de zendingsposten hier en daar verspreid liggen, soms dicht bij elkaar, soms op grote afstand van elkaar. Vooral bij de zendingsposten op Java bedenke men, dat zij liggen in streken waar miljoenen nog niet met de prediking van het Evangelie bereikt zijn.”
Meer toelichting: “In streken met zelfstandige Inheemse kerken doet het er voor ons weinig toe waar de zendelingen wonen.”
En: “De kleurendruk heeft dit voordeel, dat hij duidelijk doet uitkomen, in welke streken nog in het geheel niet gewerkt wordt. Men zie maar eens wat er nog te doen valt op Sumatra, op Borneo en op Celebes. Men bedenke dat onder de vele miljoenen van Java ook nog betrekkelijk weinig wordt gedaan.”
Het zou aardig zijn als we een actuele “religiekaart” van dezelfde gebieden naast deze kaarten uit 1939 konden leggen. Het zou wel eens verrassende verschillen kunnen laten zien.