stanislaw lem
- science fiction voor
doordenkers met gevoel voor humor...
Neem Piloot Pirx, de astronaut die in een serie verhalen figureert. Pirx heeft een open geest en is een inventieve doorzetter, waardoor hij problemen oplost waar anderen hun tanden al lang op gebroken hebben. Verder is Pirx niet bepaald een schoonheid en is hij oprecht bescheiden. Hij is het levende bewijs dat een gezond verstand en een open geest belangrijker zijn dan een heldhaftige grote mond. De verhalen rond Pirx zijn een combinatie van sf en inventieve, intelligente detectives, terwijl de mens Pirx altijd centraal staat. Bovendien geeft Lem je in ieder verhaal wat om over te denken. Prikkelend, filosofisch, zonder ooit hoogdravend of pseudodiepzinnig te worden.
Soms was Lem zijn tijd ruim vooruit,
bijvoorbeeld in het Futurologisch Congres, waarin iemand er achter
komt dat iedereen gelukkig rondloopt dankzij door de regering
gedistribueerde drugs, die de complete bevolking in een constante
gelukzalige roes houden.
Lem maakte af en toe een uitstapje naar andere genres. Zijn eigenaardigste
en misschien wel fascinerendste tour de force heet "Een Perfect Vacuüm",
met als ondertitel "Perfecte recensies van Nietbestaande Boeken". Het boek
begint met de recensie van het boek zelf, waarin de schrijver zichzelf
kritisch op de hak neemt, en gaat verder met het recenseren van
nietbestaande boeken die veel doen denken aan bepaalde klassiekers, die hier
hilarisch worden besproken. Een bijzonder grappig maar ook verbijsterend
intelligent boek, dat er ook weer in slaagt je steeds opnieuw aan het denken
te zetten.
Helaas is Lem in Nederland niet meer in druk,
en zijn de vertalingen die je tweedehands kunt vinden niet altijd even goed
(De Onoverwinnelijke is bijvoorbeeld "uit de Duitse versie van de
oorspronkelijke Poolse uitgave vertaald"). Toch kun je zelfs door de
vertaling heen de genialiteit van Lem proeven. Laat je daarbij door het
woord "genialiteit" niet afschrikken, want Lem schrijft juist heel licht en
toegankelijk, terwijl hij toch de diepte in gaat.
Laat je ook niet afschrikken door de uitgesproken lelijke en naargeestige
omslagen die om zijn boeken zitten - dat schijnt bij het genre te horen. Als
gewone lezer heb je dus heel wat drempels te nemen, maar als je Lem eenmaal
ontdekt hebt is de kans zeer groot dat je ook alles van de man wilt lezen.
Oh, en laat je tenslotte ook niet afschrikken door de soms suffe Nederlandse
titels - Kosmisch Avontuur is bijvoorbeeld een geweldig, grappig boek, net
als Keten van Kansen.
In het Engels zijn nog wel meerdere titels van Lem verkrijgbaar.
Een paar prima titels om bij de Slegte of een van zijn collega's naar te speuren:
- Het Futurologisch Congres
- Solaris
- Pirx in de Kosmos
- A Perfect Vacuum
- Kosmisch Avontuur
- Het Dagboek in de Badkuip
- De Onoverwinnelijke
- Eden
- Keten van Kansen
- Terminus
- Waanzinnige Wereld
- Return From the Stars
