|
stefan themerson |
|
De schrijver Stefan Themerson is een wat curieus geval. Deze Pools/Engelse
schrijver is namelijk alleen in Nederland wereldberoemd, en dan eigenlijk
alleen onder schrijvers en wat je "gevorderde lezers" zou kunnen noemen. Het
grootste deel van Themerson's boeken is in het Nederlands vertaald nadat WF
Hermans enthousiast over die boeken geschreven had. Als je eenmaal door
Themerson gegrepen bent wil je eigenlijk alles van hem lezen.
Themersonliefhebbers hebben dan ook meestal zijn complete oeuvre in de kast
staan.
Themerson woonde en werkte tot de Tweede Wereldoorlog in Polen. Na een
vlucht naar Engeland bleef hij de rest van zijn leven in Londen wonen en
schreef verder in het Engels, en gaf zijn eigen boeken uit bij zijn
Gaberbochus Press. Misschien is zijn Nederlandse succes wel te verklaren uit
het feit dat hij geen Poolse schrijver was, maar eigenlijk ook geen Engelse.
Behalve Hermans had Themerson nog een paar
pleitbezorgers in Nederland. Nicolaas Matsier bijvoorbeeld, en K Schippers.
Maar er zijn nog veel meer Nederlandse schrijvers die bewonderend over hem
geschreven hebben. Toch zou het jammer zijn als Themerson als een "writer's
writer" zou worden afgedaan. Daar is hij te grappig en te goed voor. Als
taal, ethiek, vrijheid, toeval, de menselijke waardigheid en het belang van
goede manieren onderwerpen zijn die je aanspreken moet je hem zeker eens
gaan lezen.
En als je dan de smaak te pakken hebt kun je verder op zoek in antiquariaten, naar zijn andere boeken. Ik adviseer je met de romans te beginnen en dan verder te gaan met de essays. Hier een keuze, ongeveer in volgorde van persoonlijke voorkeur:
Hier tenslotte de eerste bladzijde van de Johan Huizinga-lezing die door de schrijver in 1981 in de Hooglandse Kerk in Leiden werd uitgesproken. Ook dat boekje is de moeite van een speurtocht meer dan waard.
|