Asterios Polyp is de eerste strip die ik ken waarin de beeldtaal die door Saul Steinberg werd ontwikkeld op een volstrekt natuurlijke manier wordt gebruikt om een verhaal te vertellen. Steinberg die door binnen één tekening verschillende tekenstijlen te gebruiken liet zien hoe verschillend mensen zijn. Kijk naar het eerste plaatje van het feest hier rechts en je begrijpt meteen wat ik bedoel.

Asterios Polyp is een architect, een professor, een schrijver en een echtgenoot. Het verhaal begint op de dag dat hij vijftig wordt en zijn appartement door een blikseminslag verwoest wordt. Vanaf dat moment volgen we zijn leven, waarbij flashbacks onder meer laten zien hoe zijn huwelijk begon en wat zijn loopbaan als architect nu eigenlijk voorstelde.

Maar dat is maar een deel van het verhaal. Wat deze strip zo geweldig goed maakt is de beeldtaal, die niet alleen in de bladzijden die we hier laten zien verbluffend veel weet te vertellen (kijk eens hoe de strakke praatjesmaker Polyp en de verlegen kunstenares Hana elkaar op de tweede pagina vinden zonder dat er woorden worden gebruikt om dat duidelijk te maken), maar door het hele boek. Voor elke fase in Polyp’s leven gebruikt Mazzucchelli bijvoorbeeld een andere steunkleur, waarbij alle kleuren uiteindelijk pas samenkomen helemaal aan het eind, als Asterios en zijn grote liefde Hana elkaar hervinden.

Asterios Polyp is een boek van meer dan driehonderd pagina’s (344 om precies te zijn), en de kleuren zijn zo subtiel en fragiel dat ze in deze scans helemaal niet tot hun recht komen, en op geen enkel beeldscherm overigens, daar zul je toch echt het boek voor moeten aanschaffen.

Mazzucchelli vertelt een verhaal met veel verschillende lagen, meerdere verhaallijnen en een grote emotionele diepgang, en hij doet dat geniaal zonder dat die genialiteit stoort.

Het is een boek om je aan te vergapen, want de tekeningen zijn vaak verbluffend mooi, maar het is ook een verhaal waar je regelmatig bij in de lach schiet, terwijl je op andere momenten met een brok in de keel zit te lezen doordat de tekeningen je diep raken.

Het is een boek over liefde, over ambitie, over het maken van keuzes, over bravoure en verlegenheid, en tegelijkertijd is het een grootse ideeënroman die je aan het denken zet, en die op een perfecte en revolutionaire manier de roman en de strip met elkaar verbindt, en daarmee het genre van de graphic novel op een hoger plan brengt.

Asterios Polyp is een boek om te lezen en te herlezen, want de tekeningen bevatten veel details die je een eerste keer over het hoofd ziet, en de dwarsverbindingen en de verschillende lagen worden pas echt duidelijk na herlezing. Maar laat dat je niet van aanschaf weerhouden, want het is tegelijkertijd een prachtig boek dat je in één ruk uitleest.

Asterios Polyp is vooral ook een boek dat niet anders dan als Graphic Novel gemaakt had kunnen worden – de beeldtaal en de visuele zeggingskracht van de tekeningen zijn zo overheersend boven de tekst, die feitelijk vooral ondersteunend is, dat Mazzucchelli niet alleen de graphic novel in één klap Nobelprijswaardig heeft gemaakt, hij heeft de strip tot kunst verheven, terwijl je toch ademloos blijft lezen en kijken. Meesterlijk.

Een absolute aanrader, kortom.

• David Mazzucchelli – Asterios Polyp – Oog & Blik / De Bezige Bij – ISBN 978-9054-922971