Hoewel Noord Korea een van de meest gesloten landen ter wereld is werken er wel degelijk buitenlanders. De Franse Canadees Guy Delisle werkte twee maanden in Pyongyang voor een bedrijf dat tekenfilms maakt. Noord Koreanen doen daarvoor een hoop handwerk, en om daarop toe te zien was hij daar.

Hij tekende in die twee maanden een verbazingwekkend dagboek bij elkaar, waarin om te beginnen de merkwaardige rituelen een plek vinden -zo moet elke nieuwkomer eerst met een bosje bloemen, dat hij eerst van zijn gids gekregen heeft, langs het gigantische standbeeld van Kim Il-Sung, om daar die bloemen neer te leggen als eerbetoon aan de Grote Leider. Hij ziet daar meteen de andere buitenlanders die tijdelijk in het land komen werken, en die hij vaker zal tegenkomen.

Dan gaat het over de beeltenis van de Grote Leiders. die overal in veelvoud terugkeren, in elke kamer, in elke gang, overla op straat, over de indoctrinatie, over de geboden en verboden, en over alle andere merkwaardigheden van het land, waarbij Delisle een scherp oog heeft voor kleine dingen. De details die het allemaal juist zo schrijnend en duidelijk maken.

De communicatie met de tekenaars blijkt verder uiterst moeizaam te verlopen, onder meer doordat de vertalers maar zeer gebrekkig Engels spreken. De gids is een verhaal apart, want die mag niet van de zijde van de vreemdeling wijken, waardoor het voor de buitenlanders uiteindelijk bijna een sport wordt om hem kwijt te raken. Dat lukt nauwelijks overigens.

Het gaat hier niet alleen om het effectief in beeld brengen van een gigantische cultuurcrash, maar Delisle brengt ook de gevolgen van de indoctrinatie van een dictatuur in beeld, waardoor communicatie verwarrend en feitelijk vrijwel onmogelijk wordt. Dat leidt tot situaties die binnen het kader van een stripverhaal al snel humoristisch dreigen te worden, maar die ook schrijnend en treurigmakend zijn.

Wat Guy Delisle hier gemaakt heeft is een soort reisverslag in beeld, geen graphic novel, maar meer graphic journalism. Een bijzonder indringend verslag van twee maanden Noord Korea.

• Guy Delisle – Pyongyang – Oog & Blik  / De Bezige Bij – ISBN 978-90-5492-257-5