Eerlijk gezegd dacht ik dat ik aardig wat wist over de geschiedenis van de atoombom. Ik heb me er in het verleden wat in verdiept en weet hoe de Amerikanen het ding gemaakt hebben, de testen in de woestijn en uiteindelijk de eerste vernietigende ontploffingen in Hiroshima en Nagasaki. Dus ik dacht dat een graphic novel over de bom me weinig nieuws zou kunnen vertellen. Dat had ik ietwat verkeerd ingeschat.

De twee scenaristen, Didier Alcante, die het initiatief nam voor het boek, en L.F. Bollée, hebben de geschiedenis van de bom wel heel erg uitputtend beschreven, en zochten er vervolgens een tekenaar bij, Denis Rodier, die in vijf jaar tijd dat verhaal in vierhonderdzeventig pagina’s tekeningen kon omzetten. Een gigantisch karwij, dat verbluffend goed heeft uitgepakt. Niet alleen is het tekenwerk in subliem zwart-wit overdonderend goed, het verhaal wordt ook zo verteld dat je als lezer nergens afhaakt, maar alleen maar in stijgende verbijstering het waargebeurde verhaal van het ontstaan van de atoombom volgt.

Dat begint met de ontdekking van de kettingreactie door een paar Nobelprijswinnende wetenschappers, die zich realiseren dat die ontdekking wel eens verstrekkende gevolgen zou kunnen hebben. Het belang van uranium wordt al snel onderkend, en dan begint het krankzinnige verhaal te lopen, want de wetenschappers willen helemaal geen bom maken, maar ze weten ook dat hun collega’s in Duitsland, Rusland en Japan inmiddels ook op hetzelfde spoor zitten, en dat eerzucht daar een bijzonder grote rol speelt.

De naar Amerika uitgeweken wetenschappers besluiten dat Amerika in ieder geval de mogelijkheid moet hebben een atoombom te ontwikkelen, maar vooral vanuit het idee dat als Amerika hem heeft dat afschrikkend zal werken en niemand het ding zal gaan gebruiken.

Dan word je stap voor stap door de verschillende fases geleid – de president van de Verenigde Staten moet bijvoorbeeld overtuigd worden van het belang, dus iemand moet hem overtuigen. Ik laat je hier vier pagina’s uit het eerste hoofdstuk zien waarin je kunt zien hoe dat overtuigen in zijn werk ging, en dan krijg je meteen een idee hoe de makers van de strip langzaam hun verhaal opbouwen.

Je maakt ondertussen ook kennis met een aantal Japanse hoofdpersonen in Hiroshima – met name een man die treurt om zijn zoon die naar het front is vertrokken en een meisje op een driewieler wiens vader ook de oorlog is ingestuurd. De gevolgen van de bom worden door die persoonlijke verhalen later nog nadrukkelijker en aangrijpender duidelijk gemaakt.

Ik moet bekennen dat ik het boek een paar keer heb moeten wegleggen voordat ik een paar dagen weer verder kon lezen, want hoewel de geschiedenis van de atoombom objectief en minutieus wordt verteld blijft het, vooral doordat je de afloop kent, en doordat die afloop ook gedetailleerd in beeld wordt gebracht, een zeer aangrijpend verhaal. Want waarom moesten er, om de belangrijkste vraag maar te stellen, in vredesnaam zo onvoorstelbaar veel burgerslachtoffers vallen?

Maar dit is wel een verhaal dat iedereen moet kennen. Want de atoombom heeft de geschiedenis voor altijd veranderd, en een volledige geschiedenis waarin alles verteld wordt, met alle hoofdpersonen, zowel bekend als onbekend, en waarin alle beslissingen langs komen, dat is eigenlijk een ijzingwekkend verhaal. Een bijzonder indrukwekkend boek, dat wat mij betreft nu al een klassieker genoemd mag worden.

• Alcante, Bollée en Rodier – De Bom – Scratch Books – € 39,90
• Bestel het boek bij je lokale boekwinkel of rechtstreeks bij de uitgever Scratch Books.