Als een stripreeks integraal wordt uitgegeven ben ik meestal erg gesteld op wat extra materiaal, en op dezelfde grootte en mooi glanzend papier als de oorspronkelijke uitgave. Bij deze integrale uitgave van De Dagelijkse Worsteling van Manu Larcenet vallen de bezwaren van het ontbreken daarvan zonder meer weg.

Het verhaal wordt hier gewoon puur gepresenteerd, de vier delen achter elkaar, geen extra’s, en het formaat is zelfs iets kleiner dan voorheen. Het papier is zijdeglans, waardoor de kleuren iets zachter worden, en dat is eigenlijk alleen maar een verbetering.

Dan de strip zelf – dat is een absoluut meesterwerk. Punt. Manu Larcenet is een van de grootmeesters van de stripkunst en dit vierluik toont hem in zijn fenomenale grootheid. Het verhaal draait om Marco, een oorlogsfotograaf, die genoeg heeft van de oorlogen, en die nu een huisje op het Franse platteland betrekt.

En vanaf dat moment gaan er een aantal verhalen door elkaar heen lopen – het verhaal van de fotograaf Marco die nu de fabrieksarbeiders gaat fotograferen in het dorp waar hij vandaan komt en die merkt dat daar nauwelijks belangstelling voor is – want die foto’s missen het drama van de oorlog. Je krijgt zo als lezer bijna terloops een kijkje in de wereld van die fabrieksarbeiders en realiseert je al snel dat hun situatie misschien wel net zo dramatisch is als die van de oorlogen waar Marco voorheen foto’s maakte.

Dan is er het verhaal van de oude man waar hij vriendschap mee sluit, maar die een duister verleden met zich mee blijkt te slepen, dat ook met een oorlog te maken heeft. Tussendoor zien we hoe Marco’s relatie met zijn broer en diens gezin niet altijd even vlekkeloos verloopt, hoe Marco angstaanvallen krijgt, de relatie met zijn ouders, en tenslotte, de belangrijkste rode draad in het verhaal – de relatie die hij krijgt met de vrouwelijke dierenarts in het plaatsje waar hij nu woont. Ook dat is een dagelijkse worsteling, maar er komt wel een kind, al is Marco daar op zijn zachtst gezegd twijfelachtig over.

De kleine dingen in dit verhaal zijn vooral ook mooi – het dagboekje van zijn vader dat hij na diens zelfgekozen dood krijgt, laat zien dat die van hele kleine dingen kon genieten, maar Marco begrijpt daar in eerste instantie helemaal niets van. De aantekeningen zijn voor hem totaal onbegrijpelijk, terwijl je als lezer al snel doorhebt dat daar de kern van het bestaan zit – het kunnen genieten van kleine dingen.

Het hele boek, vier lange verhalen, 240 bladzijden lang, zit vol met kleine observaties, subtiele opmerkingen en tekeningen die eindeloos veel meer zeggen dan woorden.  Dat het medium strip al een tijd geleden volwassen is geworden, dat wisten we, maar dit is pure visuele literatuur van het allerhoogste niveau.

• Manu Larcenet – De Dagelijkse Worsteling – Dargaud
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: De Dagelijkse Worsteling