De Zwitser Rodolphe Töpffer (1799-1846) was pedagoog, schoolmeester, journalist, kunstcriticus, professor, schrijver en tekenaar. Hij heeft een nieuwe kunstvorm uitgevonden: het moderne beeldverhaal. Tekst en tekeningen vormen in dialoog een nieuw soort verhaal, de (ondertekst)strip. Töpffer zag slecht, kon daardoor niet schilderen en ontwikkelde op die manier een geheel eigen tekenstijl met heldere zwartwit-draadtekeningen, die er los en spontaan uitzien.

Töpffer had een ongebreideld gevoel voor humor, dus zijn verhaal gaat alle kanten op waarbij de meest absurde situaties elkaar opvolgen. De grote Goethe zag er wel wat in, en daardoor besloot Töpffer de avonturen van Mr Crytogame, zoals Prikkebeen in het Frans heet, te publiceren.

In Nederland werden ze op rijm gezet door Gouverneur en werden er stijve houtsneden bij geplaatst in plaats van de veel lossere tekeningen van Töpffer. Gouverneur paste ook het verhaal aan, wat Ursula werd de zus van Prikkebeen in plaats van zijn opdringerige verloofde, en de bigamie die hem later in het verhaal in de problemen brengt werd volledig weggemoffeld.

Ik moet bekennen dat ik wat vreemd opkeek bij opnieuw een vertaling van Meester Prikkebeen, maar hier vind je niet alleen de heerlijke losse tekeningen van Töpffer, maar ook zijn oorspronkelijke absurdistische verhaal in al zijn heerlijke vrolijkheid weer terug, en dat is toch wel heel erg leuk.

Bovendien is dit in alle opzichten een voorbeeldige heruitgave – het is een fraaie hardcover, de gedichten die Pieter-Paul Jansen maakte zijn in vlot Hedendaags Nederlands geschreven, terwijl je achterin het boek de letterlijke vertaling vindt van de teksten van Töpffer. Bovendien vind je daar ook een uitgebreide toelichting van de geschiedenis van het boek en zijn verschillende gedaanten (in de krant als gravures, die al minder sterk waren, en later als stijve houtsnedes) en van het verhaal. En dat is echt verbazingwekkend. Dan blijkt de oorspronkelijke versie wel twintig keer leuker dan al die andere bekende versies.

Kortom: een geweldige herontdekking die een breed publiek verdient.

• Rodolphe Töpffer & Pieter-Paul Jansen – De Wonderlijke Avonturen van Meester Prikkebeen – Uitgeverij Personalia – oblong hardcover – € 19,95
• Bestel het boek bij je lokale boekwinkel of rechtstreeks bij Uitgeverij Personalia