noël ummels en liesbeth waijers en mijn vader waande me dood
En mijn vader waande me dood is het verhaal van een bipolaire man met een oorlogstrauma, in een graphic novel verteld door zijn opgroeiende zoon. Het boek haalde mij vanaf de eerste bladzijden volledig onderuit, en dat heeft met een aantal zaken te maken. Om te beginnen groeide de schrijver, Noël Ummels, op in de Maastrichtse wijk Belfort, een nieuwbouwwijk die gebouwd werd achter de wijk waar ik als kind opgroeide, Mariaberg, en wij hadden dus allebei zicht op dezelfde markante televisietoren. Ummels is een generatie jonger dan ik, en ik heb een hekel aan de wijk Belfort omdat de stedenbouwkundige die deze wijk daar neerplempte dat deed zonder rekening te houden met de eeuwenoude Romeinse Baan (inclusief uitgesleten holle weg) – die werd gewoon weggevaagd. Afijn.
Maar dan komt er op een van de eerste bladzijden schijnbaar terloops de opmerking “Ach, hysterische uitbarstingen kwamen wel vaker voor bij ons thuis. De buurvrouw ging schijnbaar onbewogen verder met haar schoonmaak”. En dat kwam wel erg dichtbij, want ik kwam als dertienjarige een keer door de straat naar huis lopen uit school en hoorde van een afstand al geschreeuw, en ik zag een paar buurvrouwen, die buiten ramen stonden te wassen, bijna medelijdend naar mij kijken, maar toen ik ons huis binnenstapte was mijn moeder gewoon als altijd tegen mijn zusje aan het schreeuwen. Op dat moment realiseerde ik me pas dat dat toch niet helemaal normaal was.
De tekeningen in deze graphic novel zijn af en toe bijna tenenkrommend slecht, maar op de een of andere manier maakt dat niet uit, want je wordt als vanzelf het verhaal binnengesleept, want als de moeder overleden is, gaat het met de vader al snel bergafwaarts. Je volgt de relatie die Noël met zijn vader heeft tot en met de dood van zijn vader en zelfs daarna, als hij toch meer wil weten over het oorlogsverleden van de vader.
De psychiater komt er in het verhaal niet al te best af – ik heb de documentaire waar in het boek naar verwezen wordt ook gezien, en was toen onder de indruk van de man, moet ik bekennen en ik was best geschokt om te ontdekken dat hij ook deze andere kant had.
De worsteling die een kind meemaakt als hij de relatie met zijn geesteszieke vader wil onderhouden, terwijl er van wezenlijk contact nauwelijks sprake kan zijn, wordt hier op een aangrijpende manier verbeeld. Een zeer indrukwekkend boek, dat bij mij nog lang bleef nazinderen.
- Ummels & Waijers – En mijn vader waande me dood – Uitgeverij Personalia – hc € 19,95
© Tekst Noël Ummels, tekeningen Liesbeth Waijers 2023 Uitgeverij Personalia