
het onvoorstelbare verbeeld tien stripauteurs tien verhalen over de holocaust en andere nazi-misdaden
Het onvoorstelbare verbeeld is een boek waarin inderdaad het onvoorstelbare wordt verbeeld. Tien verhalen over de holocaust en andere nazimisdaden worden hier door tien stripauteurs op indringende wijze verteld, en het zijn stuk voor stuk verhalen die je als lezer en kijker onderuit halen.
Het zijn vaak ook verhalen die ik niet of nauwelijks kende, en af en toe zijn ze zo wrang dat je ze bijna niet kunt geloven, zoals het verhaal van Karl Gorath, die voor 1940 al drie keer veroordeeld was in Duitsland omdat hij onder Paragraaf 175 viel, die mannelijke homeseksualiteit strafbaar maakt. Na drie concentratiekampen kwam hij halfdood uit de oorlog en werd vervolgens in 1946 door dezelfde rechter als in 1939 opnieuw veroordeeld, en moest weer 5 jaar de cel in.
Ook het verhaal over het ontstaan van Kamp Westerbork vond ik tamelijk schokkend om te lezen, en actueler dan ooit. Er is ook het verhaal van een wonderbaarlijke redding, door een man die bluft dat een vrouw zijn echtgenote is en die haar gewoon meeneemt en haar zo redt van een zekere dood. Of de man die de oorlog overleefde en die bij de voormalige Obersturmführer in zijn sigarenzaak een doosje Hofnar komt bestellen en die hem graag nog even aan die tijd wil herinneren…
Elk van de tien stripverhalen maakt diepe indruk en wordt gevolgd door een pagina met indrukwekkende achtergrondinformatie. Het boek sluit bovendien af met een geschiedenis van stripverhalen en oorlog, van de vroegste holocauststrips, die nietsonthullend en schokkend waren tot en met het indrukwekkende Maus van Art Spiegelman.
Het boek werd gelijktijdig in het Nederland, Duits, Engels en Frans uitgegeven.
- Het onvoorstelbare verbeeld – Scratch Books – € 27,50
- Bestel het boek bij je lokalen boekwinkel of rechtstreeks bij Uitgeverij Scratch Books

Het verhaal van kamp Westerbork begon in oktober 1939, toen met de komst van 22 Joodse vluchtelingen het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork werd geopend. De locatie was een probleem, want de Veluwe werd afgekeurd, want te dicht bij paleis ’t Loo, dus dat kreeg geen Koninklijke goedkeuring… Westerbork, in het “woeste en ledige” Drenthe, werd het toen. Not in my backyard, nietwaar. Kamp Westerbork werd gefinancierd door de Nederlands-Joodse gemeenschap en werd aan de vluchtelingen gepresenteerd als een kamp in mooi Drenthe, met frisse houten barakken, centrale verwarming en goede sanitaire voorzieningen. Begin 1940 verbleven er al 750 vluchtelingen, maar van de goede voorzieningen was niets terechtgekomen. In juli 1942 namen de Nazi’s het kamp over en werd Westerbork een Durchgangslager, van waaruit meer dan honderdduizend mensen naar de kampen in het oosten werden vervoerd.

Herman Paridaen was een van de honderden marechaussees die tijdens de Tweede Wereldoorlog als bewaker werkten in Kamp Westerbork. Volgens zijn collega’s gedroeg hij zich als een schoft – hij trapte en sloeg gevangenen en schold ze uit. Overlevenden verklaarden echter dat dat voor een deel een façade was, en dat Paridaen in de gevangenis mensen juist aan extra voedsel had geholpen en geprobeerd had hun leven zo draaglijk mogelijk te maken. Vanwege die geboden hulp kreeg hij na de oorlog een milde straf – de rechtbank noemde hem “een man met twee gezichten”.

Mannelijke homoseksualiteit was in Duitsland strafbaar. Karl Gorath werd daarvoor tot 1940 drie keer veroordeeld en in 1943 gedeporteerd naar concentratiekamp Neuengamme, waarna hij doorging naar Auschwitz en Mauthausen, waar hij meer dood dan levend uit kwam. In 1946 werd hij opnieuw gearresteerd en door dezelfde rechter als in 1939 veroordeeld tot de maximale straf van 5 jaar voor de misdaad dat hij homofiel was. Hij ging niet in hoger beroep, want, zo zei hij “Ik wilde geen genade, niet van deze staat, en ook niet van dit rechtssysteem”. Karl Gorath streed na zijn gevangenschap nog jaren vergeefs om erkenning te krijgen als slachtoffer van het nationaalsocialisme.
© B. Carrot, Milan Hulsing, Sterric 2024 Scratch Books