
gradimir smudja jesse owens miles and miles
Jesse Owens was een zwarte atleet die wereldfaam verwierf door tijdens de Olympische Spelen in Berlijn in 1938 in Nazi-Duitsland viervoudig kampioen te worden. Hitler weigerde hem de hand te schudden, en dat is het verhaal dat de meeste mensen zich nog herinneren, maar Owens was zelf nog het meest geschokt door de ontvangst na afloop in Amerika, hij zei daarover: “‘President Roosevelt deed pas uit de hoogte. Hij heeft me niet eens een telegram gestuurd. Na mijn terugkeer in de Verenigde Staten mocht ik niet vooraan in de bus gaan zitten, ik moest achterin zitten, ik kon niet wonen waar ik wilde wonen.’
Jesse Owens, Miles and Miles vertelt het verhaal van deze bijzondere man op een bijzondere manier die buitengewoon goed werkt. Zo wordt het verhaal verteld door een zingende kat die het steeds over zijn zwarte broertje heeft en hebben de tekeningen steeds een knusse uitstraling, terwijl er de meest krankzinnige verhalen verteld worden.
Owens werd in 1913 geboren in Alabama in een gezin van elf kinderen, en zijn grootvader was slaaf geweest. De Ku Klux Klan was alomtegenwoordig, en dat betekent de heftigste en meest agressieve vorm van racisme ooit. Daar leerde Jesse Owens dus al rennen. Het verhaal wordt verder in schitterende scenes verteld, waarvan ik je er hier eentje laat zien, als hij door een agent achtervolgd wordt door de hele stad Cleveland tot ze op een balk van een wolkenkrabber in aanbouw tot stilstand komen. De agent blijkt dan vooral onder de indruk van Jesse’s ongelofelijke renvermogen en hij wil hem als atletiekcoach helpen verder te komen.
Dat is dan een mooi pluspuntje, maar de tegenwerking en het openlijke racisme dat Owens overal tegenkomt is wel erg tenenkrommend. Als hij met de andere Amerikaanse atleten naar Europa gaat voor de Spelen krijgen de blanke spelers een eersteklas hut en mogen ze op het eersteklasdek trainen, terwijl Owens zich ergens onderin het schip moet zien te redden. Over geld hebben we maar even helemaal niet.
Gradimir Smudja weet dit allemaal op een fantastische manier in tekeningen te vangen – zo dat je zelfs om de meeste tenenkrommende momenten nog kunt lachen, al is het met plaatsvervangende schaamte. Jesse Owens wordt in deze graphic novel op een wonderbaarlijke manier tot leven gebracht, en is na lezing ineens heel veel meer geworden dan een simpel feitje dat Hitler even ernstig in verlegenheid bracht, omdat een zwarte man alle gouden medailles voor die superieure blanke Ariërs wegkaapte. En niet alleen als hardloper, ook als verspringer.
Zelfs voor een sporthater als ondergetekende is dit een geweldig boek, want het gaat over vriendschappen, over doorzettingsvermogen, racisme en oneerlijke behandeling, en dat alles in een geweldig verhaal (die vertellende kat!) en met zulke magnifieke tekeningen dat je soms een tijdlang bij een grote plaat blijft hangen om alle details op je gemak te bekijken. Kortom: een klein meesterwerk dat laat zien dat strips de laatste jaren echt uitgegroeid zijn tot een nieuwe vorm van kunst.
- Gradimir Smudja – Jesse Owens – Miles and Miles – Silvester Strips – hardcover met stofomslag – 128pp – € 34,95
- Bestel het boek bij je lokale boekwinkel of rechtstreeks bij Uitgeverij Silvester Strips
© scenario en tekeningen Gradimir Smudja 2024 Silvester Strips