Driehonderdzesendertig pagina’s dundruk – een neplederen omslag, een rood leeslint, goud-op-snee – de Bible of Filth van striptekenaar Robert Crumb ziet er uit als een echt bijbeltje, en laat aan de buitenkant, afgezien van de titel, niets zien van de expliciete inhoud.

Ik ben een kind van de jaren zestig, en voor mij was deze Bible of Filth een heerlijk weerzien met al die strips die we in die jaren zestig gewoon in de betere boekwinkel konden kopen of bestellen – Zap comix, Snatch Comix, Mr Natural en al die andere zogenaamde undergroundstrips. Er waren veel meer striptekenaars natuurlijk, maar R.Crumb stak er bovenuit, hij ging verder dan anderen, kon beter tekenen en had veel meer gevoel voor humor.

Dat laatste is waar het vooral om draait hier, want hoewel een groot deel van de strips die hier verzameld zijn in deze tijden waarschijnlijk niet meer zonder veel gedonder gepubliceerd zouden kunnen worden, was het in die jaren zestig een bevrijding dat dat wel kon, en dat je gewoon hartelijk kon lachen om seks, en om alle clichés die Crumb neerzette en onderuithaalde.

Crumb spaarde zichzelf daarbij ook niet – hij portretteert zichzelf in zijn strips soms genadeloos als een enorme loser die misbruik maakte van zijn succes als tekenaar. Maar de zelfspot redt hem hier meerdere malen. Ik merkte dat ik opnieuw zeer regelmatig in de lach schoot, ondanks de politiek soms buitengewoon incorrecte strips. Ik kreeg bijna heimwee naar de jaren zestig, waarin al die krankzinnige fantasieën van Crumb gewoon zonder veel problemen gepubliceerd werden.

De Bible of Filth is in 1986 al eens door een Franse uitgever in een beperkte oplage uitgebracht (niet verkrijgbaar in de USA overigens) met een keuze uit Crumbs werk van 1968 tot 1986 en in 2017 werd die uitgave gereviseerd en uitgebreid, ook met werk van 1987 tot en met 2006. Voor Crumbfans is deze nieuwe Bible of Filth een absolute must, voor stripliefhebbers die niet al te snel geschokt zijn en niet al te politiek correct denken net zo.

• R. Crumb – Bible of Filth – Scratch Books – ISBN 9789492117366
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: Bible of Filth
• En als je geïnteresseerd bent in de unieke gesigneerde gelimiteerde oplage met extra door Crumb gesigneerde prent: er zijn nog wat exemplaren te ook bij Scratch Books (overigens ook een goede investering, want ze gaan nu op veilingen al voor hogere bedragen weg!)