Hierboven zie je de zestienjarige Ria van Dijk die op 5 september 1936 op de Tilburgse kermis een foto van zichzelf schiet. Hier rechts zie je dezelfde Ria van Dijk, die hetzelfde trucje nog een keer doet, maar dan in 2007, dus meer dan zeventig jaar later. De allerlaatste foto in het zevende deel van de serie In Almost Every Picture werd door haar geschoten in 2008, en het boek bevat vele foto’s van de tussenliggende jaren, waarin alleen de oorlogsjaren ontbreken.

Het bijzondere aan dit soort foto’s is om te beginnen dat het om foto’s gaat die door de maker vaak als trofee bewaard worden, maar waar verder nauwelijks waarde aan wordt gehecht. Foto’s die als foto nogal eens over het hoofd worden gezien. Uitgeverij KesselsKramer is met twee series fotoboeken inmiddels gespecialiceerd in dat soort foto’s, die een intrigerende kleine geschiedenis vastleggen die je bijna vanuit een ooghoek een blik gunt op alledaagse zaken.

Zelf heb ik ook nog ergens zo’n kermisfoto, al weet ik niet meer waar ik hem opgeborgen heb. Uit ervaring weet ik dat het nog best lastig is om zo’n foto van jezelf te schieten, want elk kermisgeweer heeft wel een kleine afwijking, waardoor je met het eerste schot vrijwel nooit raak schiet. Na dat eerste schot kijk je waar het kogeltje terecht kwam en je stelt bij en mikt iets van de roos af. Heb je een vaste hand en een scherpe blik, dan schiet je een foto. Op de foto die ik ooit maakte kun je zien dat ik heel stoer tegen mijn vriendin had gezegd dat ik wel even een foto zou schieten. Toen het eerste schot miste keek mijn vriendinnetje al snel ongeïnteresseerd de andere kant op, zoals de foto (bij het tweede schot) onverbiddellijk liet zien. Alleen daarom al is zo’n foto leuk.

Op de foto’s van Ria van Dijk zie je een vrouw die op elke foto geconcentreerd in dezelfde houding staat te schieten, maar het is erg leuk om haar omgeving eens wat nader te bestuderen. Erik Kessels van KesselsKramer moet, als liefhebber van “gevonden foto’s”, dolgelukkig zijn geweest toen hij deze reeks foto’s voor het eerst onder ogen kreeg, en hij heeft er vervolgens een juweel van een boekje van gemaakt. Elke foto is op ware grootte, en zo “echt” mogelijk afgedrukt. De eerste foto is bijvoorbeeld in prachtig sepia zijdeglans op een matte groene pagina afgedrukt. Zeer fraai. En dat geldt voor alle foto’s – het is daardoor een subliem koesterboekje geworden.

Overigens was ik verbaasd dat de eerste foto uit 1936 stamt, want ik dacht dat het eerste fotoschieten op de kermis wel met de opkomst van de polaroid te maken zou hebben. Maar de geschiedenis van het fotoschieten blijkt dus veel ouder te zijn. Dat maakt het boekje eigenlijk nog intrigerender.

• In almost every picture # 7 – Erik Kessels / Joep Eijkens – KesselsKramer ISBN 9789070478230

• Nog een serie van KesselsKramer – useful photography, waarin inmiddels al deel acht is verschenen.