Ik heb een absoluut zwak voor oude panoramafoto’s, want aan het eind van de negentiende en in het begin van de twintigste eeuw werden er met de panoramafoto belangrijke momenten op een bijzondere manier vastgelegd – tegelijkertijd monumentaal en intiem.

Er was een enorme, langzaam ronddraaiende camera nodig om een goede, scherpe panoramafoto te maken, en er was nogal wat organisatie bij vereist, dus een panoramafoto werd over het algemeen alleen gemaakt bij echt bijzondere gelegenheden.

Er staan meestal heel erg veel mensen op een panoramafoto, en die mensen zijn zich altijd erg bewust van het feit dat ze aanwezig zijn bij een belangrijke gebeurtenis, en dat kun je ook aan ze zien – dat is wat ik het intieme aspect van die foto’s noem – als je met een loep de gelaatsuitdrukkingen van die mensen gaat bestuderen raak je als vanzelf geraakt of ontroerd.

In The Big Picture vind je de panoramafoto’s die Josh Sapan in de loop van vijfendertig jaar verzamelde, en die hij hier gegroepeerd in thema’s presenteert. Hij begint met de Opbouw van Amerika, gaat verder met Werk, Overtuiging, Gelijkheid, Oorlog, Gemeenschap, Spektakel en Vrije tijd, om te eindigen met Sport.

The Big Picture is uiteraard een langwerpig boek, dat mij eigenlijk, eerlijk gezegd, nog iets te klein is. Gelukkig staan er regelmatig details van de foto op de belendende pagina, want dat is het mooie van een goede panoramafoto: de totaalfoto is intrigerend, en vaak van een fraaie compositorische schoonheid, maar je wil het liefst onmiddellijk inzoomen op die mensen die daar op de brugrand zitten, of dat groepje dat daar juist onder de brug staat, of…

The Big Picture schetst een mooi visueel beeld van een stukje Amerikaanse geschiedenis waar je normaalgesproken nauwelijks zicht op hebt – alle medewerkers van een fabriek staan op de foto, dat levert al een fascinerende foto op – en ik kan in zo’n boek dan ook uren zoet zijn, met een loep bij de hand, want ik wil ze wel van dichtbij zien, al die mensen die hier bij een eerste, vluchtige blik in de massa lijken op te gaan.

Sapan heeft een grote variëteit aan panoramafoto’s bij elkaar weten te brengen, en ik word bij het doorbladeren van dit boek, als ik eerlijk ben, jaloers op zijn verzameling, want een boek is toch een heel klein beetje behelpen als je een keer een echte haarscherpe panoramafoto in handen hebt gehad.
Een boek om helemaal verlekkerd te koesteren dus. En gevaarlijk, want je hebt de neiging om zelf op speurtocht te gaan om ook zo’n verzameling aan te leggen.

• Josh Sapan – The Big Picture – America in Panorama – Princeton Architectural Press – Abrams & Chronicle Books –  ISBN 978-1-61689-165-7

• Bestel het boek hier rechtstreeks bij een bekende webwinkel:  The Big Picture