Op de een of andere manier heb ik de fotograaf Koos Breukel altijd geassocieerd met de nare, onsympathieke kunstenaarswereld waarin onder meer ook Joost Zwagerman, Paul Blanca en Rob Scholte figureerden en waar drugs en drank een grote rol speelden en contacten met de onderwereld nooit ver weg leken, met aanslagen en al. Roddel en achterklap, maar voor mij lang reden om het werk van deze fotograaf links te laten liggen.

Onterecht, want mijn eerste bewuste kennismaking met zijn portretfoto’s is overdonderend. Het prachtige hardcover boekje dat uitgebracht is bij de Franse tentoonstelling Faire Face laat een groot aantal indrukwekkende, verstilde portretten zien. Geen vrolijke mensen bij Breukel, maar een protrettengalerij van treurige, trieste kunstenaars, fotografen, vrienden en anderen.

Het boekje is mooi gecomponeerd. Waar het nodig is krijgt een geportretteerde een volledige recherpagina tot zijn of haar beschikking, maar soms worden er twee foto’s naast elkaar geplaatst als dat die foto’s sterker maakt.

En in het geval van Gerard Petrus Fieret, fotograaf en excentriekeling, krijg je eerst op een rechterpagina een foto van een pet met baard, waardoor je het gevoel krijgt met een grappenmaker van doen te hebben. Als je dan de bladzijde omdraait zie je een oude, wijze, serieuze en inzichzelfgekeerde Fieret. Foto’s uit 2005 zijn dit, maar ze zouden net zo goed honderd jaar geleden gemaakt kunnen zijn.

Breukel werkt met een ouderwetse, zware camera, die perfecte negatieven levert, en die het nadeel en het voordeel heeft dat mensen er geduldig voor moeten poseren. Breukel weet dan ook nog eens perfect het goede moment te pakken. Bovendien fotografeert hij graag mensen met een verleden, mensen waaraan je kunt zien dat het leven ze niet onberoerd heeft gelaten.

Dat leverde een paar indrukwekkende series op van blinde mensen, van mensen die een ramp hebben overleefd of mensen met aids en andere ziektes, en die fotografeert hij allemaal met grote en serieuze aandacht. Die aandacht wordt van de kijker ook gevraagd, maar de portretten van Breukel weten dan wel onder de huid te kruipen. Foto’s om stil van te worden.

• Koos Breukel – Faire Face – Van Zoetendaal Publishers – ISBN 978-90-72532-10-7