Frederick Whitman Glasier begon in 1899 het circus te fotograferen, en hij is dat de rest van zijn leven blijven doen. Dat leverde foto’s op die gedurende ruim dertig jaar niet alleen spectaculaire circusacts vastlegden, maar ook foto’s achter de schermen, van circusartiesten bij de waslijn, de kok aan het werk in de circustrein, of een gepensioneerde circusartiest die met zijn kleinkind speelt.

Je kunt aan alles zien dat Glasier betrokken was bij zijn onderwerp en vooral ook bij de mensen die in en rond het circus werkten aan het begin van de vorige eeuw. Van de zeventienhonderd glasplaatnegatieven die van hem gered werden zijn de beste foto’s verzameld in het boek Circus. Je ziet daarin goed dat Glasier zijn best deed zijn onderwerpen optimaal tot hun recht te laten komen – hij liet ze bijvoorbeeld oefenen voor de geopende tent, zodat de donkere achtergrond de artiest goed deed uitkomen, of hij schilderde een drukke achtergrond zwart.

Glasier’s glasplaten waren door zijn weduwe goed bewaard en in 1956 verkocht aan een verzamelaar, die ze in 1963 weer doorverkocht aan het John & Mable Ringling Museum of Art in Sarasota, Florida. Daar werd eind jaren zestig een deel afgedrukt door een meesterfotograaf, en iemand studeerde op de circusfoto’s van Glasier af in 1972. Helaas was een deel van de glasplaten beschadigd geraakt tijdens het vervoer naar het museum, een ander deel had waterschade opgelopen toen de kelder van het museum onder water kwam te staan, en een deel bleek te ruw in houten kratten te zijn opgeslagen, waardoor er behoorlijk wat glasplaten zijn gebroken. Pas in 1990 kwam de collectie weer serieus in beeld en werd er gekeken wat er over was en hersteld kon worden, en werd er ook een inventarisatie gemaakt. Tot op dat moment waren de foto’s van Glasier alleen bij een paar experts en enthousiastelingen bekend.

En nu is er dan gelukkig dit magnifieke grootformaat boek, waarin de mooiste circusfoto’s van Glasier perfect zijn afgedrukt. Ik moet bekennen dat ik absoluut niet van het circus hou en er zelfs niet van gecharmeerd ben, maar dat ik dit boek gefascineerd heb doorgebladerd. Dat komt ook doordat je de armoede en de depressie van de jaren dertig van de vorige eeuw vaak bijna kunt proeven als je naar de foto’s kijkt.

Glasier was daarbij niet alleen een liefdevolle portretfotograaf maar ook een kunstenaar die aandacht had voor compositie. het boek Circus kun je dan ook gerust als een meesterwerk beschouwen, met soms monumentale foto’s die tegelijkertijd echte mensen laten zien. Daarbij wordt er in één boek een zeer veelzijdig maar consistent beeld geschapen van de Amerikaanse circuswereld in de eerste dertig jaar van de twintigste eeuw. Indrukwekkend en aandoenlijk tegelijk.

• Circus – The Photographs of Frederick W Glasier – Eakins Press Foundation – ISBN 978-0-87130-068-3