Het merkwaardigste fotoboek dat ik ooit in handen heb gekregen is dit boek van Françoise en Daniel Cartier met de titel The Never Taken Images – de nooit gemaakte beelden. Als je het boek doorbladert zie je vellen vrijwel egaal gekleurd papier, pagina na pagina. Dan volgen er nog pagina’s met foto’s van installaties, en daar zie je die vellen aan muren hangen, en daar worden ze, als je ze zo ziet, niet meteen interessanter van.

Interessant worden ze pas als je het verhaal leest dat bij die vellen hoort – het gaat hier namelijk om onbelicht fotopapier dat Françoise, beeldend kunstenaar, en Daniel, fotograaf, vanaf 1998 verzameld hebben, en niet alleen fotopapier, maar ook onbelichte glasnegatieven en films, uit de periode van 1880 tot 1990. Ze gingen er fanatiek rommelmarkten voor afstruinen en zochten overal waar ze maar kans maakten om ongebruikt fotopapier te vinden.

Als dat fotopapier aan het licht wordt blootgesteld gaat het verkleuren, maar dat gaat vrij geleidelijk, en de Cartiers noemen hun installaties dan ook Wait and See, want als toeschouwer moet je geduld hebben, en dan zie je het papier geleidelijk verkleuren. We zien in het boek dus feitelijk alleen momentopnames van dat proces.

Het boek laat de hele testcatalogus zien die de Cartiers tot nu toe hebben samengesteld – in facsimile krijg je rond de duizend afbeeldingen van verschillende fotopapieren uit verschillende tijden te zien. Een paar essays zetten het project in de historische en technologische context van de pre-digitale fotografische periode.

Fascinerend boek dus, en een intrigerend project dat nog steeds loopt.

• F&D Cartier – The Never Taken Images – Scheidegger & Spiess – € 48.-
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: The Never Taken Images