De Nederlandse fotografe Bertien van Manen heeft al heel wat opmerkelijke boeken op haar conto staan, en de onvolprezen uitgeverij MACK maakt er ook elke keer weer werkelijk sublieme boeken van. Voor bijvoorbeeld Moonshine ging ze jaren achter elkaar voor langere tijden naar de Appalachen om daar met mijnwerkersfamilies op te trekken, en dat leverde dan ook een intiem en indrukwekkend boek op.

Beyond Maps and Atlases is een totaal ander boek geworden. Van Manen ging na de dood van haar echtgenoot naar Ierland, en maakte daar een serie foto’s die misschien wel haar abstractste boek tot nu toe hebben opgeleverd. Maar het is meer dan dat, want als je je overgeeft aan het boek en de foto’s kom je ook in de sfeer van Ierland terecht, in de melancholie, en je voelt de eenzaamheid van Van Manen mee, en haar zoektocht naar dat mysterieuze land, waar Marten Toonder zoveel mythen en sprookjes tot leven zag komen. Mythen en legenden, ze schemeren bijna door in de foto’s, maar ook weer net niet.

Leegte en stilte, en vooral de eenzaamheid. Het moet een louterende ervaring zijn geweest om deze reeks foto’s te maken. Ik werd er stil van.

• Bertien van Manen – Beyond Maps and Atlases – MACK Books – ISBN 9781910164433

Nog heel even over de uitvoering van het boek, want dat is, zoals altijd bij MACK, fenomenaal mooi – in een groot formaat, gebonden met harde kaft, op mooi stevig papier, perfecte reproducties (C-type handprints), en met op het voorplat een ingelegde foto. Geen titel of naam voorop, die is in een iets donkerder letter wel op de rug en de achterkant van het boek te vinden. Subtiel, en perfect. Tussen de foto’s vind je ook nog een paar citaten van de dichter Seamus Heaney. Een boek dat met zo veel liefde en zorg gemaakt is, dat hou je al heel anders in je handen dan een slordig in elkaar gestoken boekje. Hier is het een kwestie van genieten van elk detail. Magnifiek!